Chiều hạ! Mưa rơi nhẹ… Một thời thính pháp vừa xong. Gió mang mây như từ đâu thổi về, từng giọt mưa nhanh dần, nhanh dần như muốn làm cho cỏ cây mát dịu sau những ngày phải chịu cái nóng khô khan, oi bức. Mưa rơi hòa trộn với lời giảng bình dị mà sâu sắc của Cụ (ngôn từ thân quen hành giả chúng con vẫn thường dùng để thưa bạch Ni trưởng Chủ Hương kiêm Giám Luật của trường hạ) như những giọt duyên sinh tuôn xuống, làm cho cánh đồng nội tâm con cảm thấy lại tràn đầy sinh lực.
Cũng đã khá lâu, từ sau mùa an cư năm ngoái, con lại bắt đầu cuộc hành trình tìm cầu tri thức cho mình với việc nghiên tầm bao học thuyết, bao kiến giải của các nhà khoa học, các triết gia cổ điển cũng như hiện đại. Điều đó đã lấn chiếm khá nhiều thời gian cho việc tu tập của chính con. Lăn lộn là thế, bon chen là thế… nhưng đến khi gặp phải điều bất như ý trong cuộc sống, đã nhiều lần con không làm chủ được chính mình. Chiều nay, trong thời giảng pháp của Cụ, con đã có lúc như nhìn thấy chính mình trong những ngôn từ truyền đạt, thân quen gần gũi mà chất chứa bao hoài bão.
Con thường sống trong sự tự tạo mâu thuẫn với chính mình. Nội tâm và cái biểu hiện bên ngoài đôi lúc không đồng nhất. Con cũng hay phủ nhận những gì trong lòng đang nghĩ. Mặc dù vẫn hiểu đó có thể là nhân duyên, mà những gì thuộc về nhân duyên cho dù giữa biển khơi bao la hay sa mạc trải tận cuối chân trời, theo dòng nghiệp lực, con người vẫn tìm thấy nhau và vẫn phải đối diện. Thế mà, con vẫn cứ lầm lạc u mê trong vòng xoay tâm thức của chính mình. Phải chăng trong thời đại ngày nay, dường như đa số con người đều đã khá đầy đủ cả về vật chất và những tri thức hợp với không gian đương thời, nhưng duy chỉ có một điều mà chắc chắn ai cũng đều rất thiếu thốn, đó là thời giờ của mình, thời giờ dành cho việc quán chiếu về sự vận hành của tự tâm và định hướng đúng đắn cho lý tưởng của chính mình? Chợt nhận ra, mình cũng không nằm ngoài số đó.
Đời sống quả thật phiền toái, phức tạp, biết bao nhiêu là chuyện xảy ra như câu nói cửa miệng của nhiều người vẫn thường than vãn: “Cuộc đời thật mệt mỏi! Con người thật rắc rối! …” Nhưng khốn nỗi, có ai cấm được dòng nghiệp lực tuôn chảy như thác nước buông mình, cho nước vỡ òa văng vẩy, để ai đứng bên sẽ có cảm giác lem nhem thấm lạnh.
Nhưng cũng ở ngay vị trí đó, ai sẽ khóc, ai sẽ cười, ai than, ai vui sướng, ai đối mặt với tử sinh, ai cúi đầu khuất phục? Điều đó đều dựa vào khả năng của mỗi người. Cũng giống như những điều trải nghiệm: phải trải qua bao lần khát khao tu học và hoằng pháp mà gặp phải những điều hiểu lầm bất như ý, đã có lúc tự ẩn mình tu tập, vượt qua khó khăn, đi tiếp con đường của mình… bây giờ, mới có thể tồn tại và hiện diện nơi đây, trong ý vị của những điều Cụ chia sẻ với chúng con. Thật đúng như lời Tổ Quy Sơn đã dạy: “Kim sanh tiện tu quyết đoán, tưởng liệu bất do biệt nhân” (Đời này tự thân quyết đoán, không do người khác liệu giùm).
Nghe những lời huấn dụ tràn đầy tâm huyết đôi khi kèm theo những lời sách tấn nhẹ nhàng của Cụ: “ Các con hiền quá!”, con có cảm giác hổ thẹn và một chút tiếc nuối cho chính bản thân. Học cho nhiều, hiểu biết bao nhiêu cũng chỉ là cái vỏ bọc tri thức hào nhoáng bên ngoài để che lấp đi nội tâm yếu ớt, đầy rẫy những tham vọng mong cầu. Mà ngay những việc cần làm, cần tu để trang nghiêm tự thân, xiển dương chính pháp thì bản thân lại không nắm bắt được. Cụ nhắc tới hành trình tu tập của đời Cụ không ít thăng trầm. Qua những lời chia sẻ đó, Cụ đã đánh động tâm thức hành giả chúng con, khiến chúng con có chút suy nghĩ về đời sống người tu – sống và làm việc mỗi ngày đều được cuộc đời ghi nhận, nhưng không phải bởi những thứ xa hoa xa xỉ mà là những đóng góp cho sự trường tồn Phật pháp, sự cố gắng không biết mệt mỏi thông qua những hành động cụ thể và việc làm thiết thực. Tiêu biểu là Bồ tát Thích Quảng Đức, vị Thánh nhân bình dị, đã vì pháp thiêu thân. Còn gần gũi hơn mà chúng con dễ dàng nhận thấy được là thân giáo và khẩu giáo của Cụ, cộng thêm những đóng góp cho Giáo hội mà Cụ đã và đang làm.
Chiều nay, nhìn những hạt mưa còn đọng lại trên mái chùa sau một trận mưa ngâu vừa dứt, con cảm thấy hình như cảnh vật vẫn diễn hoạt bình thường dù qua bao thời gian. Những ngọn cỏ là đà trong gió, những con bướm tung tăng lượn bay trên những hàng cây, thay áo mới rồi nhuốm màu héo úa trong từng sát na… Con xét lại thấy mình vẫn còn đó đủ niềm đam mê, tâm vẫn còn rộn ràng suy tư, ảo hoá trong từng niệm và những dằn vặt vẫn còn lan man trong mọi góc cạnh của thức tâm… Chín tháng lang thang giữa dòng đời tấp nập, con chỉ còn chút ít thời gian cho chính mình trong ba tháng an cư. Lời dạy của Cụ như nhắc nhở con lý tưởng của người xuất gia trẻ, sự cần thiết lắng lại tâm, chậm rãi nghe từng hơi thở, để thấy, để tập, để tự thắng mình. Có như vậy, mới có đủ sức mạnh để chăm bón cây đạo pháp thêm nảy chồi đâm nhánh, Tăng thân mới có đủ sinh lực để tiếp nối truyền trì mạng mạch Phật pháp. Nơi đây, con xin thắp nén hương lòng, nguyện cầu Phật pháp trường tồn, Tăng già hưng thịnh, chư vị Trưởng lão luôn được an lạc thân tâm, để dẫn dắt hàng hậu học chúng con, cho chúng con được đượm nhuần mưa pháp.
Tiểu Ni Trí Minh (ĐSHĐ- 006)