Chánh văn:
Nếu chúng sanh tâm nhớ Phật niệm Phật, thì hiện tại vị lai nhứt định thấy Phật, cách Phật chẳng xa, chẳng mượn phương tiện, tự được tâm khai. Như thân người có mùi hương, mùi hương thơm này gọi là Hương Quang Trang Nghiêm.
Giảng nghĩa:
Văn trên nêu thí dụ, văn này hiển bày Chánh pháp. Do thí dụ mà hội bày Chánh pháp, do chánh pháp mà thâm đạt Chánh nghĩa. Bồ tát nói rằng: “Chúng sanh nếu mỗi người hay tự phát tâm nghĩ nhớ đến Phật, niệm Phật, niệm đến công thuần, niệm đến qui nhứt, hoặc ở hiện tại, hoặc ở tương lai, nhất định thấy Phật, cách Phật không xa.” Nay lại đem ra phân biệt bàn luận. Chúng sanh thấy Phật cũng có Pháp thân, Sắc thân chẳng đồng. Sao gọi là Pháp thân? Phải biết, chúng sanh trong tâm mỗi niệm mỗi niệm chí thành nhớ Phật niệm Phật, thời mỗi niệm mỗi niệm thẳng vào biển Pháp Thân thanh tịnh A Di Đà Phật. Như nước hòa với nước, tự nhiên khế hợp. Sự khế hợp rất là nhỏ nhiệm, toàn thể đều châu viên, tự-lực và tha-lực không có mảy may ngăn ngại, đốn ngộ toàn thân ở trong biển quả Pháp thân A Di Đà, chẳng xuất chẳng nhập, chẳng có chẳng không, nương nơi Phật lực được hàm dưỡng an định. Nếu hay thấy như vậy, đây mới gọi là thấy Phật Pháp Thân. Nếu dùng Phật nhãn xem xét, chúng sanh ở trong chín cõi, đồng một thể viên dung ở trong biển Pháp Thân Như Lai, thảy đều không khác. Chỉ vì chúng sanh si mê điên đảo, chẳng giác ngộ, chẳng hiểu biết, chẳng thấy rõ sự gần gũi này. Như cá ở trong nước mà chẳng biết nước, như chim ở trong hư không mà chẳng thấy hư không. Sao gọi là Sắc thân? Chúng ta hiện nay muốn thấy Sắc thân vi diệu của Phật A Di Đà, thì nên niệm niệm chí thành trì danh hiệu Phật. Trong miệng niệm được thanh tịnh rõ ràng, trong tai nghe được thanh tịnh rõ ràng, trong tâm biết được thanh tịnh rõ ràng. Nếu như trong miệng niệm Phật mà trong tâm loạn tưởng, như vậy chẳng phải nhớ Phật, niệm Phật. Niệm Phật tức phải chuyên chú nơi một niệm hiện tiền, tức là Chánh niệm. Mỗi câu danh hiệu Phật đều do Chánh niệm từ trong lưu xuất. Tâm hay chuyên chú, vọng niệm tự dứt. Vọng niệm nếu khởi, giác tức liền không. Cổ đức dạy rằng: “Bất phạ niệm khởi, duy khủng giác trì”. Nghĩa là: chẳng sợ niệm khởi, chỉ sợ Giác chậm. Cho nên, chúng ta trong khi niệm Phật, nếu không được Chánh niệm, cũng nên thường thường nghĩ tưởng Đức Phật, một câu danh hiệu Phật chớ khiến quên mất, hoặc giả có quên thì nên khởi tưởng niệm lại. Nếu như trong hai mươi bốn giờ thường giữ sáu chữ hồng danh “Nam mô A Di Đà Phật” thật rõ ở trong tâm mình. Niệm lâu ắt được thuần thục, niệm niệm chẳng quên. Như chúng ta thường có nhiều việc chưa rõ, bồn chồn nhớ mãi trong lòng, thậm chí khi ngủ, nằm mơ cũng không quên. Chúng ta đối với sự niệm Phật cũng nên như vậy. Huống gì niệm Phật là việc lớn thứ nhất, chuyên vì giúp cho chúng ta được liễu sanh thoát tử sự sống chết của con người là việc lớn, nay chúng ta dùng câu niệm Phật để liễu sanh thoát tử thật là một chiếc thuyền Từ đưa chúng ta ra khởi biển khổ, chúng ta nào đâu dám bỏ qua. Bỏ qua ắt bị chìm đắm, trọn khó ra khỏi biển khổ được. Xem đây có thể biết, niệm Phật là một việc lớn trong các việc lớn. Chúng ta muốn hiểu rõ sanh tử, phải nên nỗ lực hoàn thành việc lớn này. Nếu chúng ta hay xem trọng việc niệm Phật, thường thường nhớ niệm ở tại tâm, thì quyết định có thể thấy Phật. Hoặc hiện tại thấy, hoặc vị lai thấy. Chỗ gọi là hiện tại thấy đó, tức là hoặc khi ở trong mộng, hoặc lúc ở trong định, hoặc thấy chân dung của Phật, hoặc thấy hình tượng Phật.
Như ngày xưa, Tổ Viễn Công Đại Sư có lập Tịnh độ ở non Lô Sơn để chuyên tu Tịnh độ, Đại Sư ở trong Định ba lần thấy Phật. Lại có Tam Tôn Tứ tu Thập lục Diệu Quán, thường ở trong định thấy Phật, nghe Phật thuyết pháp. Lại nữa, ngày xưa cũng có Trí giả Đại Sư tu Pháp Hoa Tam Muội, một hôm ở trong Định thoạt nhiên thấy một hội chúng ở trên núi Linh Thứu vẫn còn nguyên chưa tan. Trên đây đều là hiện tại thật sự thấy Phật. Thời xưa hội chúng rất đông, thời nay tuy có, có cũng chẳng nhiều. Tuy nhiên, thấy Phật phần nhiều thuộc về hình tướng. Đây đều do nơi công đức tu hành không bằng người xưa. Người xưa tu hành niệm Phật, khi lâm chung thấy Phật đến tiếp đón vãng sanh về Tây phương, hoa nở thấy Phật, ở trong ao sen bảy báu, như vậy rất là nhiều không tính kể hết được. Từ đây trở lên đều là đương đại thấy Phật, chỗ thấy tức là Phật Chân Thân vậy. Nói tóm lại, niệm Phật thấy Phật, như trồng dưa được dưa, nhất định không nghi. Chỉ tùy nơi sức tu hành của mình mà sự cảm ứng có chậm có mau, hiện tại hay vị lai cũng đều y theo đây vậy.
(Còn tiếp)
TKN. Như An (ĐSHĐ-137)
Sc. Phương Tâm diễn đọc