Nhớ những mùa Tết cổ truyền tuổi thơ, cứ mỗi khi đến ngày ba mươi, nội tôi dù đã xấp xỉ 80 tuổi, mắt kèm nhèm và tay run rẩy nhưng vẫn chiều lòng đám cháu, chuẩn bị mọi thứ gạo nếp, đậu xanh, đậu đen, lá chuối… để gói bánh tét. Lũ trẻ chúng tôi sau khi được nghỉ học là tụ về nhà ông bà nội để phụ lặt vặt, đồng thời xem bà trổ tài gói bánh tét một cách điêu luyện với kinh nghiệm ngót nghét 60 năm.
Các cô, thím và mẹ tôi đến nhà bà ngoại thật sớm để chia nhau phụ lau lá chuối, đãi đậu chín làm nhân, lột vỏ chuối xiêm, cắt thịt mỡ ướp… theo sự chỉ đạo của bà nội. Còn bác, chú, dượng và ba tôi thì chẻ củi, bê lò, đốt nóng… để chuẩn bị thả bánh vào nồi. Nhà nội ngày thường rất vắng, nhưng hễ cuối năm là huyên náo như hội chợ vì đám con cháu hội tụ về đây rất nhộn nhịp.
Đến giờ gói bánh, chú Út ngồi hẳn một bên với thúng lá chuối. Chú gói đã quen (cũng nhờ sống chung với nội, được nội chỉ dẫn) nên những chiếc bánh tét gói chặt thít rất đẹp mắt được ra lò. Còn ba tôi và bác Hai, tay nghề còn non nớt, nên đám con cháu vây quanh chỉ trỏ phê bình: “Ba gói chưa chặt tay bằng chú Út, đúng không bà nội?”. Ba cười khì, mắng yêu tôi: “Ba gói cho con ăn mà con còn chê hả?”
Nhiều bác hàng xóm thắc mắc khi thấy mấy cậu con trai lại đi gói bánh, nhưng nội cười điềm đạm, bảo: “Đàn ông gói chắc tay hơn đàn bà, bác ạ! Vả lại, vấn đề ở đây không phải là nam hay nữ, mà tôi muốn bọn chúng hiểu được giá trị lao động, quây quần bên nhau cho có không khí ngày Tết. Thế mới hạnh phúc!” Ông nội tôi cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Ông ngồi lau lá cho bà gói bánh, chốc chốc ông pha trò bằng những câu chuyện vui cho bà nghe. Cứ thế tiếng cười giòn tan như tiếng pháo tràn ngập cả nhà trong cái lạnh chiều ba mươi Tết. Sau khi kiểm tra từng chiếc bánh một cách tỉ mỉ, bà gật gù bảo: “Coi cũng được đấy. Nếu mai mốt làm không đẹp như vậy là mẹ đánh đòn mỗi đứa đó!”. Mọi người đều vâng dạ răm rắp không dám phật lòng nội. Chính nhờ không khí nhộn nhịp, sum họp ấm cúng vào những ngày giỗ, lễ, Tết cổ truyền thế này mà ông bà nội sống thọ, sống vui.
Giờ bà và ông đã đi về miền xa ngái, Tết không còn ai gói bánh tét cho chúng tôi ăn như xưa nữa. Những cái Tết ở thế kỉ XXI này, ba mẹ tôi cũng không màng đến việc gói bánh tét vì không có thời gian, cuốn mình vào công việc để lo cho cả nhà cái ăn cái mặc và việc học của chúng tôi. Cứ vào cuối năm, mẹ hối hả vào siêu thị mua bánh tét để cúng trên bàn thờ ông bà, một ít còn lại dùng để đãi khách và cho chúng tôi ăn. Những chiếc bánh tét “phong cách” của siêu thị tuy có ngon, đẹp mắt nhưng không thể nào đậm đà và thơm ngon như những chiếc bánh của bà làm. Lòng chợt bồi hồi nhớ lại ngày mình bé bỏng, thèm được ngắm cả gia đình, nhất là ngắm ông bà ngồi gói bánh một cách say mê.
Trần Học (ĐSHĐ-101)
Diễn đọc: Sc Đức Tạng
