“Kim điện trang nghiêm hoằng diệu pháp
Sơn môn thanh tịnh khải huyền cơ”
Đây là hai câu thơ do cố Đại lão Hòa thượng Chủ tịch HĐTS Chùa Vạn Đức đã tặng cho Kim Sơn chúng con từ thập niên 90.
Kim Sơn nguyên là Ni trường đầu tiên của Ni giới Sài Gòn – Gia Định, do cố Sư bà thượng Diệu hạ Tấn (1910 – 1947) khai sáng. Sư trưởng quê tại Sa Đéc – Đồng Tháp, xuất gia năm 1927 thọ pháp với Tổ sư Phi Lai Chí Thiền tại Châu Đốc. Năm 1933, tổ sư viên tịch, sư bà ra Huế tham học tại chùa Diệu Đức, mãn khóa học Người quay về đất Gia Định nhận Kim Sơn (khi ấy chỉ là một thảo am đơn sơ do bà Nguyễn thị Chanh hiến cúng) quyết chí mở Ni trường cho Ni chúng khắp nơi về tu học. Vào khoảng thập niên 40, nơi đây đã là chốn tòng lâm hưng thạnh, Ni chúng về tu học rất đông khoảng 80-100 vị. Đa phần chư vị trong Ni bộ Bắc Tông lãnh đạo Ni giới các tỉnh thành, đều xuất thân từ Ni trường Kim Sơn như: NT Thiên Phước (Long An), NT Chùa Giác Hoa, NT Chùa Kiều Đàm (Long Thành), NT Chùa Thiên Chánh (Phú Thọ), NT.TN Huyền Huệ (Chùa Hải Ấn), NT Như Huy (Chùa Từ Vân), NT Như Hoa (Giám học NT Từ Nghiêm), NT Như Chánh (Chùa Kim Quang), NT Đạt Lý (Chùa Long Nhiễu) – NT Như Minh (TB Ni giới tỉnh Bến Tre), NT Như Hương (Kiểm soát NT Từ Nghiêm), NT Như Bổn (Tổ đình Kim Sơn), NT Như Chiếu (Quản chúng NT Dược Sư), NT Như Ấn (Viện chủ Huê Lâm 2), NT Như Chơn (chùa Vạn Phước – Mỹ Tho)…
Kim Sơn cũng là nơi nuôi giấu các cán bộ hoạt động Cách mạng trong hai cuộc kháng chiến, chính vì vậy mà Sư bà bị Pháp bắt và tra tấn dẫn tới lâm trọng bệnh và viên tịch ngày 15/02/1947, thọ 37 tuổi đời. Sư bà tuy tuổi đời và tuổi đạo ít, nhưng là bậc tiền bối có công đức và đạo nghiệp ảnh hưởng rất lớn đối với Phật giáo miền Nam trong giai đoạn đầu chấn hưng. Sau khi Sư bà viên tịch, sinh hoạt tại trường suy yếu. Đến năm 1990 cố NT NHƯ BỔN từ Ni trường Dược Sư về Kim Sơn tiếp nối chí nguyện Tổ Thầy, mở lớp nuôi chúng tu học, số Ni chúng về ngày càng đông đảo. Năm 2003 NT đã trùng tu lại ngôi Tam bảo để có nơi cho Ni chúng lưu trú và Phật tử có nơi quy hướng tâm linh. Do bệnh duyên NT đã viên tịch vào tháng 7 năm Mậu Tuất, để lại bao tiếc thương cho môn đồ tứ chúng và tâm nguyện tiếp nối sự nghiệp Tổ Thầy còn dang dở.
Hơn 15 năm sau ngày Ni trưởng Viện chủ viên tịch, nhờ sự trợ dyên của chư Tôn đức nhị bộ, Ni trường Kim Sơn vẫn được phát triển về mọi mặt:
– Nơi từng tổ chức nhiều sự kiện lớn của Ni giới thành phố như: Đại Giới đàn Quảng Đức (2013), Đại Giới đàn Trí Đức (2015) với hơn 400 hành giả TXMN.
Trường hạ tập trung chư Ni cấp thành phố 2011- 2012 (150 hành giả).
Từ 2013 đến nay Kim Sơn luôn là Trường Hạ tập trung chư Ni quận Phú Nhuận và các tỉnh thành lân cận (150 hành giả), thực hiện chương trình tu tập đúng với tinh thần Tỳ Ni Luật Tạng, Kim Sơn cũng là điểm Bố Tát định kỳ hàng tháng, cũng như sinh hoạt cho chư Ni quận Phú Nhuận.
– Tổ chức lớp Luật Ni đầu tiên cho chư Ni Thành phố do HT Minh Thông làm chủ nhiệm.
– Lớp phiên dịch cho Tăng Ni do TT Hạnh Bình chủ nhiệm.
– Lớp nghi lễ Thiền gia do Hòa thượng Định Thành chủ nhiệm.
– Luôn hưởng ứng các phong trào của Phật giáo thành phố cũng như các ban ngành đoàn thể phát động.
– Giải Đặc biệt và giải Nhất Hội thi báo tường do BTS thành phố phát động.
– Giải Nhất triển lãm trong ĐHPG kỳ 8.
– Giải Nhất cuộc thi cắm hoa do HLH PN tổ chức.
– Giải Nhì cuộc thi thuyết trình.
– Năm 2021 đăng cai tổ chức ĐHPG quận PN nhiệm kỳ X với hơn 300 đại biểu tham dự.
– Trong các đợt thiên tai bão lụt miền Trung, Kim Sơn là đơn vị đứng ra chủ đạo tổ chức các chuyến từ thiện cho quận nhà. Ngoài ra còn thực hiện các chương trình như: Xây cầu nông thôn, nhà tình nghĩa, tình thương, học bổng cho học sinh nghèo, hỗ trợ cho Hội người mù định kỳ 3 tháng 1 lần.
– Trong mùa đại dịch Covid-19, chùa Kim Sơn đã tổ chức các hoạt động từ thiện như: Hỗ trợ thực phẩm thuốc men, bếp ăn cho vùng dịch, tặng máy oxy, máy tính bảng, trẻ em nghèo mồ côi sau Covid, đặc biệt là tổ chức các trai đàn chẩn tế cầu nguyện cho chư vong linh tử nạn Covid…
Ngoài những hoạt động Phật sự trên, thì sự nghiệp giáo dục cho chư Ni trẻ về tu tập tại Ni trường luôn được đặt lên hàng đầu. Dù đang học ở các trường Phật học, hay thế học thì chư Ni nơi đây phải luôn giữ gìn giới đức trang nghiêm, mỗi mùa An cư tập trung phải cấm túc 100% và tuân thủ quy chế của Thiền gia, các thời khóa tu tập đầy đủ không vắng mặt…
Trong thời hội nhập, các Ni trẻ về tu học tại Kim Sơn, ngoài tu học còn phải biết dấn thân, bất cầu vụ lợi trong mọi hoạt động Phật sự cũng như an sinh xã hội. Bao năm qua Kim Sơn luôn là lực lượng nòng cốt của Giáo hội TP.HCM trong các công tác như: Trần thiết các lễ đài Phật Đản, triển lãm Đại hội, đại Giới đàn và các lễ hội lớn…
Kim Sơn – Ni trường đầu tiên trên đất Sài Gòn – Gia Định đã khơi nguồn cho những ngôi Phật học đường Ni sau này, nối tiếp hạnh nguyện độ ni, kế thừa hoạt động truyền đăng tục diệm, góp phần đưa Ni giới hội nhập trong ngôi nhà đạo pháp. Trải qua hơn 2/3 thế kỷ tạo dựng, mái chùa cổ kính năm xưa nay là chốn già lam uy nghiêm thanh tịnh, lớp lớp Ni chúng đã về đây tu học và hành đạo khắp nơi, ngọn đèn dầu tuy đã lụi tàn, nhưng muôn ánh sao trời vẫn tỏa sáng lung linh. Người trước gieo trồng vun đắp, người sau duy trì phát triển. Hạnh nguyện tiếp nối hạnh nguyện. Niềm tin thắp sáng niềm tin. Dù cuộc thế có thay đổi nhưng Ni trường Kim Sơn vẫn mãi là mảnh đất hiền hòa đạo vị, là nơi nuôi dưỡng bao hạt mầm tuệ giác cho Đạo pháp và Ni giới ngày mai.
Lệ Thuận
Diễn đọc: SC Đức Tang
