Chiều ngày 10/10/2025 (19/8/Ất Tỵ), không gian Tịnh xá Ngọc Nguyên (TP. Pleiku, Gia Lai) tràn ngập năng lượng tỉnh thức khi chư hành giả Ni bước sang ngày thứ hai của khóa “Sống chung tu học” lần thứ 21 do Ni giới Giáo đoàn III – Hệ phái Khất sĩ tổ chức.
Hai thời chia sẻ trong ngày, do ĐĐ. Giác Ngẫm và ĐĐ. Giác Thống đảm trách đã mang đến cho đại chúng một luồng gió mới trong đời sống tu tập, học để hành, và hành để chuyển hóa.
1. “Học mà không hành” lời cảnh tỉnh từ câu chuyện Tôn giả A Nan
Mở đầu thời pháp, ĐĐ. Giác Ngẫm dẫn dắt hội chúng qua một câu chuyện kinh điển nhưng đầy tính hiện đại, mối tương quan giữa A Nan và Ca Diếp, hai vị đại đệ tử của Đức Phật. A Nan, người học rộng, nhớ nhiều, nhưng khi Phật nhập Niết-bàn, lại bị Ca Diếp khước từ không cho dự kết tập kinh tạng vì “học mà chưa hành, biết mà chưa chứng”. Chính cú “đánh thức” ấy khiến Tôn giả A Nan nhận ra rằng tri thức nếu không hòa tan trong thực hành chỉ là bóng dáng của đạo. Trong đêm hối lỗi và thiền định sâu sắc, Ngài buông bỏ tự ngã, vượt qua kiêu mạn, chứng quả A-la-hán ngay khi thân nghiêng xuống, biểu trưng cho sự chuyển hóa tận gốc rễ từ cái biết đến cái sống.
Từ tích truyện ấy, ĐĐ. Giác Ngẫm nhắn nhủ người tu học Phật không phải để tích lũy kiến thức, mà để chuyển hóa tâm. Học để tu, không phải học để ngạo mạn. Cái học không đi đôi với hành, không soi sáng được đời sống, thì chính là điều ngăn ngại lớn nhất trên con đường giải thoát. Đồng thời đại đức nhấn mạnh, Phật học đích thực là hành trình đi từ văn học (nghe pháp) đến tư học (quán chiếu) qua hành học (ứng dụng trong từng việc làm). Chỉ khi ấy, đạo mới trở thành đời, và đời mới được soi rọi bằng ánh sáng của đạo.
2. Chánh niệm trong từng muỗng cơm
Tiếp nối tinh thần “học để hành”, ĐĐ. Giác Thống mang đến thời pháp thứ hai với đề tài tưởng chừng đơn giản mà sâu sắc, Luật nghi trong ăn uống và sự chánh niệm trong từng khoảnh khắc sống. Đại đức ví mỗi bữa ăn trong khóa tu như một thời thiền, nơi mỗi muỗng cơm là một bài học về tỉnh thức. Khi ăn, hãy để tâm mình trụ nơi ly nước trước mặt. Mỗi muỗng cơm là một niệm, đang nhai thì không múc muỗng khác. Không nhìn quanh, không lựa món, không vội vàng.
Theo Đại đức, “thiền ăn hòa chúng” chính là pháp tu đặc sắc của Khất sĩ nơi tình Thầy trò, tình huynh đệ được vun bồi bằng từng hành động nhỏ, từng cử chỉ kính trọng và an nhiên. Ngài cũng trích Kinh Song Tầm (Trung Bộ) để nhấn mạnh: người tu phải nhận diện được bất thiện tầm (tham, sân, hại) khi sống chung và chuyển hóa chúng thành thiện tầm (ly dục, vô sân, vô hại).
Hình ảnh “con voi rừng mới được thuần hóa” được Đại đức ví như người mới bước vào đời sống tập thể, ban đầu có thể thấy gò bó, nhưng khi tâm thuần, giới tịnh, hành nghiêm, thì tự nhiên trở nên an ổn, thong dong.
3. Phật giáo, con đường của chuyển hóa và thực hành
Từ hai thời pháp giàu cảm hứng, khóa “Sống chung tu học” năm nay trở thành trường học của chánh niệm sống động. Không chỉ là nơi tụng kinh, tọa thiền, mà còn là môi trường thực tập tỉnh thức trong từng hành vi, lời nói, suy nghĩ.
Phật giáo, qua góc nhìn của những vị giảng sư trẻ, không còn là giáo lý xa vời mà là nghệ thuật sống giữa đời thường, nơi mọi hành động, từ cách ăn, cách nói, đến cách lắng nghe, đều là cơ hội để chuyển hóa chính mình và lan tỏa năng lượng an lạc quanh mình.
Khóa tu “Sống chung tu học lần thứ 21” vì thế, không chỉ nối dài truyền thống tu – học – hành của Hệ phái Khất sĩ, mà còn khơi nguồn cảm hứng tu tập hiện đại, đưa Phật pháp vào từng hơi thở cuộc sống.
Diễm Liên – TX. Ngọc Nguyên {ĐSHĐ-146}
