PCI Express (PCIe) là một giao thức kết nối tốc độ cao giúp các thành phần như ổ SSD và card đồ họa giao tiếp hiệu quả với nhau trong hệ thống máy tính.
Kể từ khi ra mắt phiên bản PCIe 3.0, mỗi thế hệ mới đều mang lại băng thông gấp đôi so với phiên bản trước. Hiện nay, PCIe 3.0 và 4.0 là hai tiêu chuẩn phổ biến nhất trên các bo mạch chủ tiêu dùng, trong khi PCIe 5.0 đang dần xuất hiện trên các ổ SSD và bo mạch chủ cao cấp.
Phần lớn người dùng hiện nay vẫn sử dụng bo mạch chủ hỗ trợ PCIe 4.0 và có thể đang cân nhắc nâng cấp lên SSD PCIe 5.0 vì mục đích tương lai hoặc đơn giản là muốn cải thiện hiệu suất. Liệu điều này có thể thực hiện hay không?
Tin vui là PCIe luôn mang đến khả năng tương thích ngược và thuận, có nghĩa SSD PCIe 5.0 có thể hoạt động trên bo mạch chủ PCIe 4.0. Nhưng trong trường hợp này, SSD sẽ bị giới hạn tốc độ tối đa của khe cắm PCIe 4.0, dẫn đến việc giảm hiệu suất gần một nửa. Điều này đặt ra câu hỏi liệu người dùng có thực sự cảm nhận được lợi ích của PCIe 5.0 hay không.
Mặc dù người dùng có thể sở hữu ổ SSD PCIe 5.0 nhanh nhất với tốc độ lý thuyết lên đến 14 GB/giây, tuy nhiên nếu sử dụng trên bo mạch chủ cũ hơn, người dùng sẽ không thể đạt được tốc độ đó. Hầu hết người dùng không nhận ra rằng tốc độ của ổ SSD sẽ bị giới hạn bởi liên kết chậm nhất trong chuỗi, trong trường hợp này là bo mạch chủ PCIe 4.0, với tốc độ tối đa chỉ 8 GB/giây. Điều này có nghĩa là SSD PCIe 5.0 sẽ hoạt động tương tự như ổ SSD PCIe 4.0 nhanh nhất, với tốc độ đọc tuần tự khoảng 6 đến 7 GB/giây.
Có nên nâng cấp lên ổ SSD PCIe 5.0?
Quyết định này phụ thuộc vào nhu cầu và khả năng đầu tư của mỗi người. Lợi ích thực tế của SSD PCIe 5.0 chủ yếu thể hiện trong thời gian tải trò chơi, đặc biệt là trong các trò chơi hỗ trợ DirectStorage của Microsoft, mặc dù danh sách này vẫn còn hạn chế. Trong nhiều trường hợp, hiệu suất không bị kìm hãm bởi SSD mà bởi RAM hoặc CPU.
Trong trường hợp thường xuyên làm việc với khối lượng dữ liệu lớn, chỉnh sửa video độ phân giải cao hoặc lưu trữ dữ liệu theo thời gian thực, người dùng sẽ thấy được lợi ích của băng thông bổ sung. Tuy nhiên, đối với hầu hết người dùng, SSD PCIe 4.0 đã đủ đáp ứng nhu cầu. Hơn nữa, ổ SSD PCIe 5.0 thường có giá cao hơn đáng kể so với tiền nhiệm, trong khi ít trường hợp sử dụng thực tế. Do đó, trừ khi cần thêm băng thông hoặc đang sử dụng bo mạch chủ tương thích PCIe 5.0, việc đầu tư vào SSD PCIe 5.0 có thể không cần thiết.
