Nhân Tổ Hoằng Hựu sơ, khiển ngân đang tiểu sứ trì lụcđề xích nhất thư, triệu Viên Thông Nột, trụ Hiếu Từ đại già lam. Nột xưng tật bất khởi. Biểu sớ Ðại Giác ứng chiếu. Hoặc viết: “Thánh Thiên Tử kỳ sùng đạo đức, ân bị tuyển thạch, sư hà cố từ”. Nột viết: “Dư lạm sý Tăng luân, thị thính bất thông, hạnh an lâm hạ, phạn sơ ẩm thủy, tuy Phật Tổ hữu sở bất vi, huống kỳ tha dã?” Tiên triết hữu ngôn: “Ðại danh chi hạ, nan dĩ cửu cư”. Dư bình sinh hành tri túc chi kế, bất dĩ thanh lợi tự lụy. Nhược yếm vu tâm, hà nhật nhi túc. Cố Ðông Pha thường viết: “Tri an tắc vinh, tri túc tắc phú”. Tỵ danh toàn tiết, thiện thủy thiện chung, tại Viên Thông đắc chi hỹ.
Hành Thực.
DỊCH NGHĨA: Năm đầu niên hiệu Hoằng Hựu thời vua Nhân Tổ1 vua phái khiển sứ giả đem chiếu thư2, triệu Viên Thông Nột thiền sư trụ trì Hiếu Từ đại già lam3. Nột thiền sư cáo tật không trở dậy, phái Ðại Giác Hòa thượng tiếp nhận chiếu biểu. Có người nói: “Thánh Thiên Tử sùng chuộng đạo đức, ơn gội khắp núi rừng, ngài tại sao lại cố từ?” Nột thiền sư đáp: “Ta lạm nhập vào hàng Tăng, sự thấy nghe chưa thông suốt, may mắn được an phận ở dưới rừng, ăn rau uống nước lã, tuy là việc Phật Tổ cũng còn có chỗ làm chẳng được, huống hồ làm việc khác vậy ư”. Tiên triết có nói: “Dưới chỗ đại danh4 khó thể ở lâu được”. Ta từ thuở bình sinh, thực hành kế tri túc, tự mình không bận vào đường danh lợi. Nếu đã chán trong nơi tâm thì ngày nào mà chả đủ. Nên Ðông Pha36 thường nói: “Biết an thời vinh hiển, biết đủ thời giàu sang”. Vậy nên lánh được danh thì toàn tiết, trước và sau toàn thiện; đó là những điểm sở đắc ở Viên Thông vậy.
Hành Thực
- Vua Nhân Tôn đời nhà Tống
- Sứ giả đem chiếu chư: Dịch ở chữ Ngân đang tiểu sứ tri lục đề xích nhất thư. Ngân đang tiểu sứ tức là chức hoạn quan hầu cận vua. Lục đề xích nhất thư, nghĩa là tờ chiếu viết vào tấm lụa màu xanh dài một thước một tấc
- Ðại già lam: Ngôi chùa kiến trúc rộng rãi quy mô, có đông Tăng chúng cư trụ
- Ðại danh: Danh vọng to lớn, tên tuổi lừng lẫy