Trưởng Ni bộ Bắc tông tỉnh Sa Đéc
I. Thân thế
Ni trưởng thế danh là Đỗ Thị Xinh, Pháp danh Kiểu Mỹ, tự Chơn Đường, hiệu Như Lý, sinh năm Giáp Dần (1914) tại xã Mỹ Trà, huyện Cao Lãnh, tỉnh Kiến Phong (nay là tỉnh Đồng Tháp). Thân phụ là cụ ông Đỗ Văn Hố, thân mẫu là cụ bà Bùi Thị Liên. Cả hai ông bà có nếp sống thuần lương và mến mộ Phật pháp nên Ni trưởng ít nhiều chịu ảnh hưởng của gia phong.
Mới 6 tuổi, Ni trưởng phải khóc vĩnh biệt người cha yêu quý và chỉ sống lớn lên trong sự thương yêu đùm bọc của mẹ. Những tưởng, mẹ hiền sẽ sống mãi với con thơ, nhưng than ôi ! Định luật vô thường một lần nữa lại cướp đi người mẹ hiền mẫu mực khi Ni trưởng ở tuổi 15. Từ đó, Ni trưởng như lạc lõng giữa cuộc đời, nhờ có bà Ngoại đem về nuôi dưỡng.
Không lâu sau, Ni trưởng lại rơi lệ vĩnh biệt bà Ngoại, và được người Cậu đem về nuôi dạy. Lúc này, Ni trưởng càng cảm nhận sao cuộc đời lại khổ đau ly biệt như thế và người quyết định xả tục cầu chơn, nương vào cửa đạo.
II. Thời kỳ xuất gia tu học
Năm 19 tuổi, trong một ngày hữu duyên khi đi lễ chùa, Ni trưởng đến đảnh lễ xin xuất gia với Hòa thượng Liễu Giác (trụ trì chùa Linh Sơn – Cao Lãnh), Hoà thượng nhận thấy nữ Phật tử này có duyên với Phật pháp nên Hòa thượng chấp thuận.
Tuy sống nơi chùa Tăng nhưng Ni trưởng vẫn làm tròn trách nhiệm của người đệ tử, hằng ngày lo công phu công quả và chuyên tâm học Kinh kệ do Bổn sư chỉ giáo. Nhờ siêng năng trong chấp tác, cần tu hiếu học, oai nghi đĩnh đạc nên Ni trưởng được các huynh đệ đồng sư quý mến.
Trong thời gian tu học tại chùa Linh Sơn, Ni trưởng được Bổn sư lần lượt cho thọ giới Sa-di-ni, Thức-xoa-ma-na và Đại giới.
Những năm tháng hầu cận Bổn sư và sống chung cùng huynh đệ dưới mái chùa Linh Sơn, Ni trưởng là vị Ni xuất sắc, xứng đáng là con gái giòng họ Thích. Lúc này, Ni trưởng từng bước trưởng thành trong giáo pháp nên được Bổn sư gửi đi tham học Phật pháp tại các trường Phật học. Sau nhiều năm tháng tham học, Ni trưởng được sự cho phép của Bổn sư tới chùa Phước Huệ (Sa Đéc) để tiếp tục nghiên tầm giáo điển. Tại đây, nơi đã đào tạo nhiều Ni tài, Ni trưởng đã tham học Phật pháp với cụ Tổ Kim Huê và học Kinh, Luật, Luận với các bậc Luật sư, Giáo thọ sư danh tiếng bấy giờ. Ni trưởng, nhờ bẩm tính thông minh nên nhanh chóng làu thông các Kinh, Luật đã học, vì thế được các bậc Tôn túc phân công đứng lớp để giảng dạy cho đàn hậu tấn, đặc biệt suốt cuộc đời Ni trưởng chỉ giảng dạy bộ Tứ Phần Luật Tỳ Kheo Ni Lược Ký cho Ni chúng tại bổn tự. Ni trưởng luôn xem việc giảng dạy cho Ni chúng là trách nhiệm phải gánh vác, chia sẻ cùng Đại Tăng để làm rạng ngời Phật pháp bằng kinh nghiệm tu tập của tự thân.
III. Thời kỳ hành đạo
Năm 1950, Ni trưởng cất tạm một am tranh đơn sơ để làm phương tiện hành đạo, mãi đến năm 1960 mới được kiến tạo quy mô và đặt tên là chùa Từ Nguyên.
Năm 1965, Ni trưởng làm Giáo thọ A-xà-lê cho các Giới đàn, làm Thiền chủ, Hóa chủ tại các trường Hạ tỉnh nhà.
Tại Phật học đường Phước Huệ, Ni trưởng đã đào tạo rất nhiều vị Ni thành danh và Ni sư Như Như (trụ trì Ni viện Thiện Hòa) là một trong những vị đó. Suốt quá trình làm việc và giảng dạy, Ni trưởng không một phút nghỉ ngơi và là một vị giảng sư lỗi lạc được mọi người quý mến.
Từ năm 1976, Ni trưởng được đại Tăng tỉnh nhà giao phó đảm trách chức vụ Trưởng ban Ni bộ Bắc tông trong suốt hai nhiệm kỳ.
Năm 1981, tuy tuổi già sức yếu, nhưng Ni vẫn tham gia trong hàng Tam sư truyền giới tại Giới đàn chùa Thiên Phước (Mỹ Tho) và các Giới đàn khác và đồng thời còn truyền Tam quy Ngũ giới cho hàng ngàn tín đồ trở thành Phật tử thuần thành.
Ni trưởng lấy giới luật làm mạng sống, tuân thủ nghiêm trì, luôn chăm lo cho đời sống sinh hoạt của Ni chúng từ cái ăn đến chốn ở. Ngoài ra, Ni trưởng còn tham gia các công tác xã hội, vận động quyên góp phẩm vật cứu trợ các vùng thiên tai bão lụt, giúp đỡ những người bất hạnh.
Ni trưởng là bậc Ni lưu mẫu mực trong Giáo hội, luôn vì mọi chúng sanh để hoàn thành đạo nghiệp, luôn rưới những giọt nước Từ bi để người người được thấm nhuần Phật pháp.
IV. Thời kỳ viên tịch
Vô thường lão bệnh không hẹn cùng ai, sớm còn tối mất đã qua đời khác, Ni trưởng lâm trọng bệnh rồi an nhiên viên tịch trong chánh niệm vào ngày 16 tháng Chạp năm Tân Dậu (1981), hưởng thọ 68 tuổi hạ lạp 36 năm.
Suốt cuộc đời của Ni trưởng đã cống hiến và hy sinh trọn vẹn cho đạo pháp và dân tộc, là ngọn nến trong đêm trường soi đường cho đàn hậu tấn Ni lưu.
Sc Nhẫn Hòa diễn đọc