Trí tuệ là sự nghiệp của người học Phật

Giữa thế gian bộn bề, biết bao ngõ tẻ, giữa biển học vô bờ con thuyền nhỏ bé biết đâu là bến đỗ bình an? Người học Phật tu đạo chúng ta lấy chân lý Phật Đà làm kim chỉ nam trong cuộc sống, để có hướng đi và mục đích đến đúng với chánh Pháp. Lấy trí tuệ làm sự nghiệp. “Duy tuệ thị nghiệp” có lẽ là khẩu hiệu khá quen thuộc trong Phật giáo, đề cao sự phát triển trí tuệ hữu sư rồi từ đó đạt đến trí tuệ Vô sư trí tuyệt đối toàn hảo như chư Phật. Sống có trí tuệ giúp ta nhận thức và giải quyết các vấn đề từ xã hội đến chốn tòng lâm, từ hoàn cảnh đến con người theo góc nhìn, nhận, thấu của người biết tu, trí tuệ hiển bày còn gì tuyệt vời bằng?


Thật hữu duyên và hạnh phúc cho những ai trong thời buổi này, còn đọc được, nghe được những câu từ đạo lý, những lời dạy uyên thâm của chư Phật, Tổ và các bậc minh sư. Bởi ngoài kia thế gian biết bao cuốn hút đắm mê lòng người, ánh đèn lập lòe, thức ngon vật lạ, cảnh đẹp người xinh thỏa mắt ngắm nhìn… Những điều thuận theo thế thường thì vô cùng hấp dẫn, còn những chuyện đạo lý, chiến thắng chính mình vượt qua cám dỗ của thế gian có lẽ là khó làm và khô khan hiếm ai thích thú. Quả thật:

“Đường đời chật hẹp người chen lấn.
Lối đạo thênh thang hiếm kẻ tìm.”

Trong cuộc sống, chúng ta nên cân bằng giữa cuộc sống vật chất và đời sống tinh thần tâm linh, đã giàu về đời sống vật chất thì cũng nên giàu về đời sống tinh thần, sống có trí tuệ, biết tu tập chuyển hóa thì trong mỗi chúng ta mới thật sự có an lạc và hạnh phúc từ cõi lòng mình. Bản thân hạnh phúc mới mong đem từ trường hạnh phúc lan tỏa đến mọi người xung quanh. Những thứ quanh ta vốn vô thường tạm bợ mong manh không bền chắc, chúng không bên cạnh ta mãi mãi. Một khi nhắm mắt xuôi tay, để lại tất cả, nên Phật dạy có ba loại vô thường:

Thân vô thường: Thân mạng này của chúng ta sanh diệt biến đổi từng ngày một, cái thuở thiếu thời năm ba tuổi, rồi mười tám đôi mươi, rồi năm sáu chục tuổi đời, phải chăng sắc thân này luôn vô thường thay đổi sanh diệt trong từng giờ, năm tháng dần qua… có ai mãi còn, trường sanh bất tử có lẽ là cổ tích, hà huống gì của cải vật chất?

Tâm vô thường: Tâm thức chúng ta, suy nghĩ tiếp nối, liên tục không ngừng, niệm niệm dấy khởi cuồn cuộn, yêu, ghét, buồn, vui lên xuống nhiều cung bậc theo sự tiếp duyên xúc cảnh mà hiển bày, như khỉ vượn chuyền cành, ngựa rong chạy, loạn động đảo điên. Thế nên nguyện thứ bảy và thứ tám trong lời dạy của vua Trần Thái Tông ở tác phẩm Khóa Hư Lục:

“Chín nguyện tâm vượn thôi nhảy nhót.
Mười nguyện ý ngựa dứt cương yên.”

Hoàn cảnh vô thường: Thật thấy rõ trong cuộc sống, cảnh vật môi trường, phố xá luôn đổi thay, cánh đồng bát ngát bạt ngàn thẳng cánh cò bay giờ đã hẹp dần, nhường cho đường sá, nhà lầu, siêu thị, trường học vươn mình. Khi xưa lạc hậu hôm nay tân tiến, đèn đom đóm, đèn dầu rồi qua đèn điện, đèn năng lượng mặt trời… chính sự biến đổi không dừng như thế gọi là vô thường.

Biết rõ hiểu thấu như thế là nhờ chúng ta có trí tuệ trong cách sống, buông bỏ bớt sự chấp trước đắm chìm trong những thứ tạm bợ mong manh, để trở về với cái chân thật trong mình, hay còn gọi là Vô sư trí. Khi nói đến trí tuệ, tạm phân thành hai loại:

Hữu sư trí: Trí tuệ chúng ta có được sự truyền trao từ thầy cô, các bậc Tôn sư, hoặc học từ cuộc sống tiếp thu từ bên ngoài vào.

Vô sư trí: Là trí tuệ chân thật nơi chính mình, trong mỗi người đều có bản tánh thanh tịnh, tâm sáng ngời hằng biết sáng suốt rõ ràng. Tâm Phật rạng ngời “Nhân chi sơ tánh bổn thiện” đã sẵn nơi mỗi người không thêm không bớt.

Nếu không nhờ trí tuệ do Thầy dạy, pháp Phật truyền trao, ta không biết được mình có trí Vô sư, không biết mình có bản tâm thanh tịnh, tánh Phật ngời sáng mà trở về, mãi lăn lộn lên xuống đắm chìm trong biển khổ của tâm thức, xuôi ngược theo dòng đời bộn bề lo toan. Cơm áo gạo tiền, danh vọng, hơn thua, được mất, sang giàu, nghèo khó, chúng quay quắt tâm trí ta rối bời. Vội ăn, vội làm, vội nghỉ, tất cả trong hấp tấp vội vàng giữa thời đại 4.0, công nghệ truyền thông lên ngôi, người người nhà nhà đều có điện thoại, cỡ bàn tay mà thu cả thế giới là có thật. Nếu chúng ta sống buông trôi theo sở thích, rất dễ bị cuốn, đắm chìm trong thế giới ảo của màn ảnh, nào là Tiktok, Facebook, YouTube… thời gian chia sẻ trò chuyện thực tế, để hiểu nhau trong cuộc sống rất hiếm hoi, tất cả đều vội vã, vội ăn, vội làm, vội nghỉ và vội vàng mọi thứ… có phải chăng chúng ta cần sống chậm lại giữa thế gian vội vã? Một buổi Thiền trà, những câu chuyện đạo lý, được kể và chia sẻ cùng nhau dưới ánh trăng, ấm áp bên khói trà nghi ngút, tưởng chừng như chuyện quá khó giữa thời đại? Ngồi lại viết từng chữ Hán, từng câu kinh chiêm nghiệm đọc dịch, phiên âm, toát yếu, ứng dụng tu hành… có còn chăng? Sự chịu khó cần cù, kiên nhẫn bền bỉ đối diện với chính mình, có quá khó giữa cuộc sống thời nay?

“Hàng ngày con chữ vẫn theo tay
Lời Phật ý kinh sáng từng ngày.”

Trở về với chính mình, trí tuệ hằng sáng thì cuộc sống chúng ta đầy sự bình an, hạnh phúc từ đời sống đến tâm hồn. Có nội lực có sự trở về chúng ta mới có khả năng cho đi và ban rải hạnh phúc. Chính bản thân bạn hạnh phúc thì mới mong chúng ta đem hạnh phúc đến mọi người. Cho tức là nhận, tâm bạn nhìn nhận cuộc sống như thế nào thì cuộc sống sẽ trao cho bạn như thế ấy. Người có sức mạnh không phải là nhấc lên nổi những vật nặng mà họ có thể để xuống nhẹ mọi buồn phiền chấp trước, sự đố kỵ ích kỷ của bản thân, biết buông xả để tâm nhẹ nhàng thênh thang như mây trời. Tội gì chúng ta phải buộc lòng mình mắc vào những chuyện thị phi tốt xấu của người khác. Phật dạy trong Kinh Di Giáo, không nên để chuyện sân giận muộn phiền trong tâm ta quá một đêm, tham sân si là những con rắn độc, không nên nuôi nó trong nhà, có ngày chúng sẽ cắn ta. Thật sự chiến thắng vạn quân không bằng chiến thắng chính mình. Nương nơi những lời dạy của Thế Tôn để từ trí tuệ hữu Sư chúng ta sớm trở về với trí tuệ Phật rốt ráo nơi chính mình. Sống có trí tuệ giúp chúng ta hạnh phúc, bình an giữa muôn trùng sóng vỗ của ngoại cảnh.

Tu mau thời khắc chẳng chờ
Kiếp người nào khác nhả tơ nơi tằm
Vui tu vui học chăm làm
Chẳng từ ngoại cảnh người phàm tiến tu.

Quả thật, trí tuệ dù là hữu sư hay Vô sư đều rất cần thiết trong cuộc sống, giúp chúng ta chuyển hóa bao hệ lụy khổ đau nơi ngoại cảnh và tâm hồn của chính mình. Thế nên, người học Phật cần và rất cần lấy trí tuệ làm sự nghiệp “Duy Tuệ Thị Nghiệp”. Có như thế cuộc sống mới thật sự ý nghĩa, đặc biệt là giới xuất gia chúng ta cần nương nơi trí tuệ hữu sư để nhận và sống lại với trí tuệ Vô sư của chính mình để không lãng phí cả cuộc đời tu hành, chưa dừng ở đó, chúng ta còn trách nhiệm bổn phận đối với người sau, với Thầy Tổ… thực hiện chí nguyện xuất trần thượng sĩ, tu được cho mình và lợi ích quần sinh. Nếu người dẫn đường mờ mịt thiếu trí tuệ thì hậu thế sẽ ra sao?

“Khi chưa chứng A-la-hán thì chưa tin được tâm mình”
(Kinh Tứ Thập Nhị Chương)
Nói dễ làm khó ôi chao!
Bền tâm vững chí không nao núng lòng
Nguyện đem sức mỏng dày công
Thành tâm dâng kính sắt son một lòng.

Mỗi người chúng ta cần nỗ lực trau giồi tu tập và chuyển hóa không ngừng, chớ cô phụ tứ trọng ân sâu nặng, nguyện bền lòng vững chí, làm một cây rất thẳng trong rừng cây. Một hạt cát xây dựng ngôi nhà Phật pháp chốn tòng lâm hưng thạnh.

Hải Thuần Bảo Hải (ĐSHĐ-115)

SỰ KIỆN NỔI BẬT
VIDEO SỰ KIỆN
Video thumbnail
Hội Nghị Tổng Kết Công Tác Phật Sự Của PBNG TP. Hồ Chí Minh Năm 2024
06:50
Video thumbnail
Tổng kết công tác Phật sự của PBNG TP.HCM năm 2024 - PL.2568
17:11
Video thumbnail
PBNG TW thăm trường Hạ 5 tỉnh Tây Nguyên - PL.2568 - DL.2024
16:46
Video thumbnail
Ni sinh trường Cao Trung Phật học Tiền Giang tụng kinh Pháp Hoa Kính mừng Phật đản - 11/5/2024
03:34
Video thumbnail
HỌP MẶT - MÓN QUÀ CAO QUÝ KÍNH MỪNG ĐẠI LỄ PHẬT ĐẢN
09:32
Video thumbnail
THIỀN HÀNH SAU KHI THỌ THỰC
02:18
Video thumbnail
Ni giới Phật giáo TP.HCM kính mừng Đại lễ Phật đản PL.2568 - DL.2024
09:45
Video thumbnail
Lễ Húy Kỵ lần thứ 25 Sư trưởng thượng NHƯ hạ THANH tại Tổ đình Huê Lâm - Q11, TP.HCM
33:24
Video thumbnail
PBNGTW: Tiểu ban Thông tin Truyền thông | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
03:37
Video thumbnail
PBNGTW: Tổng kết công tác Phật sự năm 2023 | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
15:51
Video thumbnail
Hội đồng Thập Sư 3 đàn phát thưởng cho các Giới tử - Đại giới đàn Bửu Huệ 2023
03:44
Video thumbnail
Tuần Chiếu tại Giới Đàn Ni Chùa Thanh Tâm
03:02
Video thumbnail
Đại Giới đàn Bửu Huệ tại Giới trường Ni - Chùa Thanh Tâm - 2023
09:53
Video thumbnail
Lễ Huý Kỵ lần thứ 3 cố NT. TN. thượng Như hạ Hải - Chùa Sắc Tứ Tam Bảo, Hà Tiên - 26/9/2023
07:38
Video thumbnail
Lễ Khai đàn Dược sư Thất Châu - Chùa Pháp Hải
17:47
Video thumbnail
Lễ Húy Nhật lần thứ 17 cố Ni trưởng Thượng Như Hạ Bổn - Viện chủ TĐ Kim Sơn (27/7/2006 - 23/7/2023)
45:08
Video thumbnail
Lễ Húy kỵ cố Hòa thượng Thích Nhật Quang tại Hội Sơn Cổ tự
16:37
Video thumbnail
Tọa đàm “Bình đẳng giới trong Nữ giới Phật giáo - 2023” – Chùa Huê Lâm, TP.HCM
19:56
Video thumbnail
Lễ húy nhật lần thứ 6 cố Sư trưởng Thượng Huyền Hạ Huệ - Hải Ấn Ni Tự, TP.HCM
14:11
Video thumbnail
Lễ Vu Lan và Dâng Y tại chùa Vạn Phước - Bình Tân - TP.HCM
11:04
Video thumbnail
Đại lễ Vu lan báo hiếu tại chùa Pháp Võ - Nhà Bè - TP.HCM
12:37
Video thumbnail
“Rửa Chân Tri Ân Song Thân” - Chùa A Di Đà - Củ Chi - Tp.HCM
19:13
Video thumbnail
PBNG TW thăm, sách tấn Chư hành giả an cư tại các Hạ trường tỉnh miền Đông, 28/7/2023 (11/6/Quý Mão)
20:02
Video thumbnail
PBNG TW hoàn tất chuyến thăm và cúng dường Hạ trường tại Tây Nguyên 2023
18:50
Video thumbnail
PBNG TW thăm 4 tỉnh: Đắk Nông, Đắk Lắk, Gia Lai, Kon Tum
08:16
Video thumbnail
Kính mừng Đại lễ Phật đản - PL.2567 - DL.2023 - BTS Giáo hội Phật Giáo Việt Nam tỉnh Tiền Giang
08:05
Video thumbnail
Đại lễ Tưởng niệm Đức Thánh Tổ Ni Đại Ái Đạo & Chư Tôn Đức Tiền Bối Hữu Công PGVN | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
10:47
Video thumbnail
Đại lễ Kiều Đàm Di tại Bình Phước 2023: Triển lãm - Dâng hương - Tọa đàm - Thắp nến tưởng niệm
34:37
Video thumbnail
Đại lễ Kiều Đàm Di tại Bình Phước - 22 & 23/04/2023: Công tác chuẩn bị
04:59
Video thumbnail
Lễ Vinh danh cá nhân xuất sắc trong lãnh đạo Phật giáo tỉnh Tiền Giang năm 2023
06:55
Video thumbnail
Lễ công bố văn phòng PBNG & Khai giảng lớp luật dành cho chư Ni - Chùa Bảo An, TP. Cần Thơ
22:46
Video thumbnail
PBNG TW: Tổ chức khóa bồi dưỡng về các pháp Yết-ma, nghi thức giới đàn cho chư Ni
03:35
Video thumbnail
Lễ Hoàn Kinh Dược Sư Thất Châu & An vị tôn tượng Đức thánh tổ Kiều Đàm Di - Chùa Kiều Đàm
06:18
Video thumbnail
Khóa tu báo ân - Lễ Húy kỵ cố Sư trưởng thượng NHƯ hạ THANH
17:23
Video thumbnail
Lễ Húy Nhật lần thứ 24 cố Sư trưởng thượng NHƯ hạ THANH
14:58
Video thumbnail
Chùa Từ Nguyên - Tân Phú: Lễ Khánh Tạ - Hoàn Nguyện - Lễ Húy Kỵ lần thứ 39 cố Ni trưởng khai sơn
08:50
Video thumbnail
Khí Xuân Quý Mão 2023
11:37
Video thumbnail
Hành hương thập tự 10 cảnh Chùa - Xuân Quý Mão 2023
15:24
Video thumbnail
Chùa Liên Trì - Củ Chi: Lễ cúng dường trai tăng - Xuân Quý Mão 2023
21:22
Video thumbnail
Tổ đình Huê Lâm: Mừng xuân Di lặc - PL.2566 DL.2023
09:08
Video thumbnail
PBNG Trung Ương: Báo cáo Tổng kết Công tác Phật sự - Nhiệm kỳ VIII (2017-2022) | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
15:42
Video thumbnail
Chùa Huê Nghiêm: Lễ Khánh Đản A Di Đà Phật với hơn 1000 Tăng Ni Sinh tham dự | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
04:24
Video thumbnail
Lễ Khánh Tạ Các Công Trình Chùa Pháp Võ - Huyện Nhà Bè - TP.HCM | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
06:46
Video thumbnail
Lễ Khánh Tạ Chùa Pháp Võ | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
07:42
Video thumbnail
Hội nghị Tổng kết công tác Phật sự Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam nhiệm kỳ VIII | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
02:27
Video thumbnail
Lễ Húy kỵ - Tưởng niệm lần thứ 14 cố Hòa thượng Thích Hoằng Từ | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
02:55
Video thumbnail
#2: Đại lễ tưởng niệm Đức Thánh Tổ Ni Đại Ái Đạo và Chư Vị Tiền Bối Ni Hữu Công (02/10/2020)
13:15
Video thumbnail
#1: Đại lễ tưởng niệm Đức Thánh Tổ Ni Đại Ái Đạo và Chư vị Tiền Bối Ni Hữu Công (01/10/2020)
05:52
Video thumbnail
Chùa Sắc Tứ Tam Bảo - Kiên Giang: Tổ chức Lễ húy kỵ lần II của cố Ni trưởng thượng Như hạ Hải
09:14
Video thumbnail
Lễ Công bố & Quyết định Chuẩn y nhân sự Phân ban Ni giới - Nhiệm kỳ X (2022-2027) | ĐẶC SAN HOA ĐÀM
17:11
CÁC BÀI KHÁC
XEM THÊM