Hiện nay, Hội chứng suy giảm trí nhớ là một trong những căn bệnh phổ biến đang được quan tâm hàng đầu không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia trên thế giới. Không thể phủ nhận rằng kể từ năm 2020 đến nay, đại dịch Covid-19 là nỗi ám ảnh kinh hoàng của nhân loại, khiến hầu hết mọi người sau khi mắc bệnh đều gặp vấn đề về trí nhớ. Vì vậy, việc chăm sóc sức khỏe cả thể chất lẫn tinh thần cần phải được chú trọng để cải thiện khả năng ghi nhớ của não bộ.
Thực tế, chứng mất trí nhớ là triệu chứng thần kinh phổ biến nhất được ghi nhận ở những bệnh nhân hậu Covid. Tình trạng này có thể tồn tại trong thời gian dài gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của con người. Trước tiên, khi nhiễm Covid, não bị thiếu oxy khiến sự liên kết giữa các tế bào thần kinh bị gián đoạn, dẫn đến suy giảm trí nhớ. Chi tiết hơn, Covid là bệnh về đường hô hấp khiến nồng độ oxy trong máu giảm, khiến não bộ hoạt động kém hơn so với người bình thường. Cụ thể, một nhà nghiên cứu nhấn mạnh, có tới 70% bệnh nhân gặp phải vấn đề giảm trí nhớ và suy nghĩ chậm chạp sau khi nhiễm Covid (Jaycie, 2022). Trong số đó không chỉ có người già mà còn có cả thanh thiếu niên và trung niên. Kế đến, những thông tin quan trọng nhanh chóng bị lãng quên, tạo ra nhiều sai sót không đáng có trong cuộc sống hàng ngày. Chẳng hạn, việc ghi nhớ thông tin bị nhầm lẫn có thể dẫn đến nhiều thiệt hại về công việc, tài sản, thậm chí cả tính mạng con người. Ví dụ như việc quên tắt bình gas sau khi nấu ăn có thể gây ra một vụ nổ lớn, đe dọa đến mạng sống của nhiều người. Hơn nữa, khi não tiếp thu và truy xuất thông tin kém sẽ khiến việc học tập với những kiến thức quan trọng trở nên tồi tệ hơn, ảnh hưởng xấu đến chất lượng học tập của học sinh, sinh viên cũng như đối với người làm việc văn phòng.
Để cải thiện vấn đề trên, việc nâng cao sức khỏe thể chất là giải pháp cần thiết đầu tiên để não bộ hoạt động tốt. Một chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ giúp bổ sung các loại vitamin và các chất cần thiết cho não, giúp tăng khả năng tập trung và tư duy nhanh nhẹn. Cụ thể, ăn nhiều rau xanh, trái cây, sử dụng dầu ô liu, các loại đậu và hạt v.v… sẽ tốt cho tế bào thần kinh. Thêm vào đó, cần uống các nước ép hoa quả và trung bình 2 lít nước lọc mỗi ngày. Mặt khác, nên tránh xa các thực phẩm nhiều đường, nhiều chất béo, thực phẩm chế biến sẵn, cà phê, rượu bia và các chất kích thích vì chúng cản trở các chức năng nhận thức. Ngoài ra, một lịch trình tập luyện phù hợp cũng là cách nâng cao sức khỏe hiệu quả.
Tập thể dục thường xuyên, đi bộ khoảng 30 phút mỗi ngày kết hợp hít thở sâu giúp tăng cường lưu lượng máu và oxy cung cấp lên não. Tương tự, thực tập thiền quán niệm hơi thở mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 30 phút vào sáng sớm và tối trước khi đi ngủ sẽ giúp đầu óc trở nên minh mẫn để ghi nhớ thông tin tốt hơn.
Giải pháp thứ hai cho vấn đề suy giảm trí nhớ chính là nâng cao sức khỏe tinh thần. Thật vậy, giải tỏa căng thẳng và ngủ đúng giờ là cách nhanh nhất để giảm áp lực và mệt mỏi cho não bộ. Việc nghe nhạc, đọc sách, đi dạo hay thiền trà là các phương pháp thường được nhiều người áp dụng. Bên cạnh đó, các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, ngủ đủ từ bảy đến tám tiếng mỗi đêm là cách giúp giảm thiểu chứng suy giảm trí nhớ hiệu quả. Đặc biệt, nhờ thực hành thiền chánh niệm thường xuyên, não bộ sẽ tập trung ghi nhớ các hiện tượng và thu nạp kiến thức mới tốt hơn. Chắc chắn rằng việc đi, đứng, ngồi, nằm và làm việc trong chánh niệm hoàn toàn hỗ trợ cho việc tập trung tâm trí vào các yếu tố như cảm xúc, tình cảm và suy nghĩ trong giây phút hiện tại. Đó cũng là lý do tại sao Đức Phật dạy: “Chánh niệm là con đường trực tiếp cho sự thanh tịnh của chúng sanh, cho sự vượt thoát khỏi sầu muộn và bi thán, cho sự chấm dứt khỏi đớn đau và ưu phiền… ” (Kinh Tứ Niệm Xứ). Như vậy, thiền chánh niệm không chỉ hỗ trợ trong việc cải thiện trí nhớ mà còn góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người thông qua phương pháp thanh lọc.
Tóm lại, mọi người hoàn toàn có thể đối mặt với tình trạng suy giảm trí nhớ sau khi mắc Covid-19 bằng cách nâng cao sức khỏe thể chất cũng như sức khỏe tinh thần. Từ đó, có được chất lượng cuộc sống tốt hơn. Bên cạnh những giải pháp trên, một số loại thực phẩm chức năng cũng nên cân nhắc sử dụng để hỗ trợ trí nhớ, giúp tăng cường trí não hậu Covid.
Thích Nữ Tánh Nguyện (ĐSHĐ-115)
