Năm 2013 là một năm tiếp tục có nhiều khó khăn trong nền kinh tế Việt Nam. Mọi người không thể chỉ chờ đợi sự may mắn mà thực sự phải cố gắng vật lộn với những khó khăn do khủng hoảng kinh tế đem lại. Trong bối cảnh này, không ít người có lúc cảm thấy nản lòng và muốn buông xuôi. Tuy nhiên, bài học từ cuộc sống là sự may mắn thường chỉ mỉm cười với những ai không ngừng cố gắng và làm việc chăm chỉ. Câu chuyện “Thương gia chuột” sau đây là một trong những câu chuyện Phật giáo hàm chứa nhiều ý nghĩ sâu xa, giáo dục con người về hạnh tinh tấn và nhắc nhở chúng ta rằng, với sự nỗ lực và năng lực của bản thân, người ta có thể tạo nên những tài sản lớn từ những khởi đầu bé nhỏ. Xin chia sẻ cùng bạn đọc:
Ngày xửa ngày xưa, một cố vấn quan trọng của đức vua nọ đang trên đường đi dự một hội nghị cùng với vua và các vị cố vấn khác. Trên đường đi, ông nhìn thầy một con chuột chết ở bên vệ đường. Ông nói với những người cùng đi, “thậm chí từ một sự bắt đầu nhỏ bé là một con chuột chết như thế này thôi, một người trẻ năng động có thể tạo nên cả cơ đồ. Nếu anh ta làm việc chăm chỉ và tận dụng trí tuệ của mình thì anh ta có thể bắt đầu kinh doanh và chu cấp được cho vợ và cả gia đình.”
Một người qua đường nghe thấy lời nói ấy. Anh ta biết rằng đây là một cố vấn nổi tiếng của đức vua, vì vậy anh quyết định nghe theo lời ông. Anh cầm cái đuôi con chuột chết nhặt lên và đi khỏi. Thật may mắn, anh vừa đi khỏi được một đoạn ngắn thì một người chủ hiệu dừng lại. Ông ta nói, “Con mèo của tôi quấy rầy tôi suốt từ sáng tới giờ. Tôi sẽ đưa cho anh hai đồng xu để đổi lấy con chuột đó.” Vậy là xong với con chuột chết.
Với hai đồng xu, anh ta mua được bánh ngọt, và đứng đợi phía bên đường cùng với một ít nước. Đúng như anh ta mong đợi, vài người đi hái hoa để làm vòng hoa đang trên đường trở về. Vì họ đều đang đói và khát nên họ đã đồng ý mua bánh ngọt và nước uống với giá của một bó hoa từ mỗi người trong số họ. Vào buổi tối, anh ta mang hoa đi bán trong thành phố. Với một ít tiền bán hoa, anh ta mua thêm bánh ngọt và ngày hôm sau quay trở lại bán cho những người hái hoa.
Việc này kéo dài một thời gian, cho đến một ngày xảy ra một trận bão khủng khiếp cùng với mưa lớn và gió mạnh. Trong khi đi ngang qua vườn thượng uyển của đức vua, anh ta nhìn thấy rất nhiều cành cây bị gió thổi gãy và nằm khắp mặt đất. Vì vậy, anh nói với người làm vườn của đức vua rằng: anh có thể giúp dọn sạch vườn nếu như anh có thể giữ lại những cành cây gãy này. Người làm vườn lười biếng đã đồng ý ngay lập tức. Người đàn ông thấy mấy đứa trẻ đang chơi trong công viên bên kia đường. Chúng vui vẻ thu lượm tất cả các cành cây và bó lại thành từng bó để ở lối vào của vườn thượng uyển, với giá chỉ là một cái bánh ngọt cho mỗi đứa trẻ.
Sau đó, xuất hiện người thợ gốm của đức vua, người luôn luôn phải tìm củi đốt cho lò gốm của mình. Khi anh ta nhìn thấy những bó củi mà bọn trẻ vừa thu thập được, anh đã trả người đàn ông một món tiền kha khá để mua nó. Anh ta thậm chí còn mặc cả bằng một số bình gốm của mình. Với lợi nhuận có được từ việc bán hoa và củi, người đàn ông mở một cửa hàng ăn uống nhẹ (refreshment shop). Một hôm, tất cả những người thợ cắt cỏ địa phương trên đường vào thành phố đã dừng chân ở cửa hàng của anh. Anh cho họ bánh ngọt và nước uống miễn phí. Họ ngạc nhiên trước sự hào phóng của anh và hỏi, “Chúng tôi có thể làm được gì cho anh?” Anh nói rằng chẳng có gì họ có thể làm cho anh lúc này, nhưng anh sẽ cho họ biết trong tương lai.
Một tuần sau, anh nghe nói có một lái buôn ngựa sắp đến thành phố cùng với 500 con ngựa để bán. Vì vậy, anh đã liên hệ với những thợ cắt cỏ và bảo mỗi người trong số họ cho anh một bó cỏ. Anh bảo họ không được bán cỏ cho người lái buôn cho đến khi anh đã bán xong. Theo cách này anh kiếm được một cái giá rất hời. Thời gian trôi đi cho đến một ngày, trong cửa hàng ăn uống của anh, một số khách hàng nói với anh rằng một con tàu mới từ nước ngoài vừa mới cập bến ở cảng. Anh ta thấy đây là một cơ hội mà anh đã chờ đợi từ lâu. Anh suy nghĩ rất lâu cho đến khi nảy ra một kế hoạch kinh doanh tốt.
Đầu tiên, anh đến chỗ một người bạn bán nữ trang và trả giá thấp cho một chiếc nhẫn vàng rất giá trị có đính một viên đá ruby. Anh biết rằng con tàu ngoại bang đến từ một nước không có đá ruby, nơi mà vàng cũng rất đắt. Vì vậy, anh đã đưa chiếc nhẫn tuyệt vời cho thuyền trưởng của con tàu như là khoản tạm ứng tiền hoa hồng cho thuyền trưởng. Để có được khoản hoa hồng này, người thuyền trưởng đồng ý cho anh làm người môi giới cho tất cả hành khách của mình trên tàu. Anh dẫn họ đến những cửa hàng tốt nhất trong thành phố. Đến lượt mình, người đàn ông yêu cầu các thương gia trong thành phố phải trả cho anh tiền hoa hồng vì đã đưa khách hàng đến cửa hàng của họ.
Hoạt động như một người trung gian như thế, sau vài con tàu đến thành phố, người đàn ông trở nên rất giàu có. Hài lòng với sự thành công của mình, anh cũng nhớ rằng tất cả bắt đầu với những lời nói của người cố vấn tài giỏi của đức vua.Vì vậy, anh quyết định tặng cho ông một món quà 100,000 đồng tiền vàng. Đây là một nửa tài sản của anh. Sau khi sắp xếp mọi thứ chu đáo, anh đến gặp vị cố vấn của đức vua và tặng cho ông món quà, cùng với những lời cảm ơn khiêm nhường.
Người cố vấn sửng sốt, và ông hỏi: “Làm thế nào anh có thể kiếm được nhiều của cải đến thế để có thể có một món quà hào phóng như thế?” Người đàn ông nói với người cố vấn rằng: Tất cả bắt đầu từ chính lời của ông không lâu trước đó. Chúng đã đưa anh tới một con chuột chết, một con mèo đói, những chiếc bánh ngọt, những bó hoa, những cành cây bị bão đánh đổ, những đứa trẻ trong công viên, người thợ gốm của đức vua, cửa hàng ăn uống, cỏ cho 500 con người, một chiếc nhẫn ruby vàng, những mối liên hệ kinh doanh tốt và cuối cùng là một cơ đồ lớn.
Nghe những điều này, vị cố vấn của hoàng gia tự nhủ: “Thật là không hay nếu bỏ lỡ tài năng của một người đàn ông năng động như thế. Ta cũng có nhiều tài sản và cả con gái yêu duy nhất của ta nữa. Vì người đàn ông này còn độc thân, anh ta xứng đáng được lấy con gái ta. Khi đó anh có thể thừa hưởng tài sản của ta cùng với tài sản của anh ta, và con gái ta sẽ được chăm sóc tốt”. Tất cả những điều này trôi qua, và sau khi vị cố vấn tài giỏi qua đời, người đàn ông làm theo lời khuyên của ông đã trở thành người giàu có nhất trong thành phố. Đức vua đã phong cho anh ta vào vị trí của người cố vấn. Trong suốt phần đời còn lại, anh ta đã cho đi rất hào phóng tiền bạc của mình vì hạnh phúc và sự an vui của nhiều người.
Bài học từ câu chuyện giản dị là: với sự năng động, chăm chỉ và trí tuệ thì những tài sản lớn có thể có được từ những khởi đầu bé nhỏ.
TKN. Như Nguyệt(ĐSHĐ-006)
