Phẩm Đại Thế Chí Niệm Phật Viên Thông trong Kinh Thủ Lăng Nghiêm có nói về một thứ hương gọi là “Hương quang trang nghiêm”. Hành giả nào thành tựu được “hương quang” này sẽ có mùi hương đọng lại với thời gian, thơm lưu hậu thế. Hòa thượng Nhật Quang là người có biểu hiện danh hương mầu nhiệm này.
Thuở sinh thời, từ lúc còn rất trẻ, Hòa thượng đã thể hiện được phong thái điềm tĩnh, oai nghiêm, ít nói nhiều tư duy. Nhất là Hòa thượng rất có hiếu nghĩa:
– Đối với hai đấng sanh thành, Hòa thượng chăm lo chu đáo từ lúc hiện tiền cho đến khi quá vãng;
– Với anh chị em, bà con xóm giềng, Hòa thượng hết lòng đùm bọc, khuyến tấn làm lành lánh dữ;
– Đối với các bậc Tôn Túc trong đạo, Hòa thượng rất thành kính biết ân.
Lúc Hòa thượng Huê Nghiêm và Sư trưởng Huê Lâm cùng bệnh yếu, Hòa thượng hết sức lo lắng. Khi Hòa thượng Huê Nghiêm viên tịch, lúc về Huê Lâm, Hòa thượng nói với chúng tôi trong tâm trạng đầy xúc động: “Một Tòng lâm thạch trụ vắng bóng nữa rồi.” Ba ngày sau, Sư trưởng Huê Lâm viên tịch. Hòa thượng có mặt trước để hộ niệm, sau đó cùng với các bậc Tôn túc trong Ban Trị sự Thành hội lên kế hoạch lễ tang rồi tự tay chọn mua dầu đèn để tôn trí kim quang…
Có duyên đạo với cố Sư trưởng Huê Lâm từ thuở ấu thơ, đến khi trưởng thành, Hòa thượng vẫn giữ tình Sư đệ, lễ nghi nghiêm túc. Đối với huynh đệ đồng môn, đồng tu dầu Tăng hay Ni, Hòa thượng đều bình đẳng giúp đỡ, thăm hỏi lúc ốm đau, sách tấn khi cần thiết. Bây giờ, Hòa thượng đi rồi! Bao kỷ niệm ứng xử tốt đẹp còn đây; bao lời khuyến tấn chân tình, như Pháp còn vang mãi trong tâm thức những ai đủ duyên hội ngộ.
Ra đi ở tuổi 15 trở về khi tuổi 74, khoảng thời gian đi về trong 60 năm ấy tuy thấy bình thường nhưng thực tế ít người thực hiện được. Trong lễ tiến cúng đầu tiên tại Tổ đình Hội Sơn, Thượng tọa sám chủ đã có lời dẫn: “Giờ này, kim quang đã về chốn Tổ, nằm giữa quê hương…” làm tôi chấn động! Quá trình cuộc đời Hòa thượng từ Tổ đình Hội Sơn – Huê Nghiêm – Phước Tường – Huê Lâm – Ấn Quang – Thiện Mỹ – Bảo Tâm, rồi lại về Hội Sơn hiển hiện thật rõ trong tâm thức. Tuổi thơ nhập đạo, có thắng duyên được cầu học với các bậc Thượng tôn Danh đức thời bấy giờ. Khi còn là học Tăng của Phật Học Đường Nam Việt, ngoài chương trình nội điển bắt buộc phải hoàn thành, Hòa thượng còn nỗ lực trong chương trình thế học, đậu được hai phần Tú tài thời ấy không phải là việc dễ làm. Để rồi, những giờ đứng lớp truyền đạt kiến thức toán học bụi phấn bay bay; khi thật hoạt bát trên bục xướng ngôn; lúc tất bật đi về trong Phật sự đa đoan và cũng thật uy nghiêm y hậu rỡ ràng trước lễ đài hoặc trong Chánh điện… Giờ đây, gác lại tất cả để vào Bảo Tháp nơi an nghỉ sau cùng…
Tưởng niệm công hạnh cố Hòa thượng, chúng con thật bùi ngùi vì đã mất hẳn một vị Sư huynh học hạnh kiêm ưu, hiếu đạo châu toàn; một bậc Tôn túc khả kính; một trụ cột Giáo hội nhiệt tâm, gương mẫu…
Trong cơn mưa mùa tầm tã bụi nước trắng không gian, vẫn còn đâu đây âm vang những lời nói từ hòa, nụ cười hoan hỷ, dáng dấp uy nghi. Lúc sanh tiền, Hòa thượng thừa nhận đã được ảnh hưởng nhiều từ cố Sư trưởng Huê Lâm về oai nghi và cách hành xử. Một nén tâm hương với tách trà thơm xin dâng lên cúng dường đền ơn tri ngộ. Nơi hương quang Hòa thượng về trước tự tại thong dong. Chặn đường còn lại của những người đồng đạo, đồng môn chắc phải gắng gỏi công phu thật nhiều để chu toàn Phật sự, chuyển hóa thân tâm và cũng để đủ năng lượng an lạc rảnh tay trở về chốn cũ.
Hương quang còn đọng, mùi thơm còn mãi sau này… và như vậy, công hạnh của Hòa thượng thượng Nhật hạ Quang chắc chắn hậu thế không thể nào quên. Nhất là những bậc Tôn túc đồng Phật sự, huynh đệ đồng tu, đồng môn, những ngôi chùa trong pháp phái và bất cứ những ai đủ duyên đã một lần diện kiến.
Hội Sơn từ thuở ra đi
Phước Tường chốn Tổ còn ghi dấu hài
Huê Nghiêm Kinh sử dồi mài
Ấn Quang rõ nét anh tài trượng phu
Thiện Mỹ khai pháp dẫn tu
Bảo Tâm duyên Đạo xuân thu đắp bồi
Giáo hội Phật sự xong rồi
Vẫy tay cất bước vãng hồi Tây Thiên.
Kính nguyện Giác linh Hòa thượng cao đăng Phật quốc.
Cuối Thu năm Mậu Tuất (2018)
TKN. Như Nguyên
Chùa Hải Vân – TP. Vũng Tàu(ĐSHĐ-060)
