Âm:
“Quyết định thuyết biểu chân Tăng
Hữu nhân bất khẳng nhiệm tình trưng
Trực triệt căn nguyên Phật sở ấn
Trích diệp tầm chi ngã bất năng”.
Nghĩa:
“Dám nói chắc là chân Tăng
Nếu ai chẳng nhận hỏi mặc tình
Chặt thẳng cội nguồn Phật đã ấn
Chọn lá tìm cành ta chẳng kham”.
Lời bình:
“Quyết định thuyết biểu chân Tăng”.
Quyết định thuyết là nói một cách quả quyết, dứt khoát, nhất định không thay đổi, như tiếng sư tử rống, dõng mãnh, oai lực, không sợ hãi bất cứ điều gì.
Chân Tăng là người hành đạo, sống được với đạo và đã thấu suốt nguồn tâm.
Thiền sư Vĩnh Gia Huyền Giác một bậc chân Tăng, đã liễu ngộ tâm ấn nơi Lục Tổ Huệ Năng. Vì lòng từ bi, Ngài lăn chuyển bánh xe pháp, giáo hóa độ sanh, giúp chúng sanh tỏ ngộ được bản lai diện mục của mình.
Mã Tổ Đạo Nhất dạy đại chúng rằng:
– Các ngươi mỗi người tin tâm mình là Phật, tâm này tức là tâm Phật. Tổ Đạt Ma từ Nam Ấn sang Trung Hoa truyền pháp thượng thừa nhất tâm, khiến các ngươi khai ngộ. Tổ lại dẫn Kinh Lăng Già để ấn tâm địa chúng sanh. Sợ e các ngươi điên đảo không tin tâm này mỗi người tự có, nên Kinh Lăng Già nói: “Phật nói tâm là chủ, cửa không là cửa pháp” (Phật ngữ tâm vi tông, vô môn vi Pháp môn).
Mã Tổ Đạo Nhất là một bậc tác gia lỗi lạc ở triều đại nhà Đường, khi thượng đường, Ngài đã nói khẳng khái, dứt khoát để đại chúng có niềm tin vững chắc rằng tâm mình chính là Phật (tức tâm tức Phật). Liễu ngộ được nguồn tâm xưa nay thanh tịnh là đã xong được việc lớn. Tổ Bồ Đề Đạt Ma từ Ấn Độ sang Trung Hoa cũng chỉ vì giúp chúng sanh nhận ra chân tâm, Phật tánh vốn sẵn có nơi mỗi người. Tổ lại dẫn Kinh Lăng Già để ấn tâm địa chúng sanh, Kinh Lăng Già nói: “Phật nói tâm là chủ, cửa không là cửa pháp”. Tâm là chủ, tâm thanh tịnh thì Phật hiện tiền, tâm nhiễm ô thì tạo tác ác nghiệp để rồi trôi lăn trong sanh tử luân hồi, tất cả cũng do tâm. Cửa không là cửa Bát Nhã (Ma-ha Bát-nhã: trí tuệ rốt ráo siêu việt, soi rõ thật tướng các pháp), cửa Bát Nhã là cửa pháp, tất cả các pháp đều từ cửa Bát Nhã mà vào.
“Hữu nhân bất khẳng nhiệm tình trưng”.
Nếu có người chẳng tin, chẳng nhận pháp thượng thừa, trực chỉ thì cứ mặc tình mà thưa hỏi, các bậc Thiền sư, các bậc Thiện tri thức, sẽ dùng thanh kiếm trí tuệ phá tan mọi nghi ngờ, lầm chấp để người học tin, nhận được của báu nhà mình.
Thiền sư Đức Sơn Tuyên Giám khi chưa ngộ đạo, nghe phương Nam Thiền tông thịnh hành, Sư bất bình nói: “Kẻ xuất gia muôn kiếp học oai nghi của Phật, vạn kiếp học tế hạnh của Phật”. Những kẻ ma ở phương Nam dám nói: “Trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật”. Ta phải ruồng tận hang ổ của chúng, diệt hết những giống ấy để đền ơn Phật. Sư bèn khăn gói lên đường mang theo bộ Thanh Long Sớ Sao, ra khỏi đất Thục, nhắm Lễ Dương tiến bước.
Trên đường, Sư gặp một bà già bán bánh, bèn dừng nghỉ chân và bảo bà lấy một ít bánh điểm tâm. Bà già chỉ gánh của Sư hỏi:
– Gói sách ấy là sách vở gì?
Sư bảo:
– Thanh Long Sớ Sao.
Bà hỏi:
– Thầy thường giảng Kinh gì?
– Kinh Kim Cang.
– Tôi có một câu hỏi, nếu Thầy đáp được tôi xin cúng dường bánh điểm tâm. Bằng đáp chẳng được, mời Thầy đi nơi khác.
Ngài Đức Sơn Tuyên Giám đồng ý, bà hỏi rằng:
– Kinh Kim Cang nói quá khứ tâm bất khả đắc, hiện tại tâm bất khả đắc, vị lai tâm bất khả đắc, xin hỏi Thượng tọa điểm tâm nào?
Sư không đáp được, bèn hỏi đường lên Long Đàm. Đến pháp đường gặp Long Đàm, Sư nói:
– Lâu nay nghe danh Long Đàm đi đến nơi Đàm (Đầm) chẳng thấy, mà Long (Rồng) cũng không hiện.
Thiền sư Long Đàm Sùng Tín bảo:
– Ngươi đã gần đến Long Đàm.
Sư không đáp được bèn dừng lại đây.
Một hôm, Sư đứng hầu, Sùng Tín bảo:
– Đêm khuya sao chẳng xuống?
Sư kính chào bước ra, lại trở vào, thưa:
– Bên ngoài tối đen.
Thiền sư Sùng Tín thắp đèn cầy đưa Sư. Sư toan tiếp lấy, Thiền sư Sùng Tín bèn thổi tắt. Ngay đó, Sư đại ngộ liền lễ bái. Thiền sư Sùng Tín hỏi:
– Ngươi thấy cái gì?
Sư thưa:
– Từ nay về sau chẳng còn nghi ngờ lời nói chư lão Hòa thượng trong thiên hạ.
Thiền sư Đức Sơn Tuyên Giám khi chưa ngộ đạo nên còn hoài nghi về pháp thượng thừa “trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật” nên Sư quyết lên đường để “ruồng tận hang ổ của chúng, diệt hết những hạt giống ấy để đền ơn Phật”. Đến khi gặp bà già bán bánh bị hỏi một câu mà không đáp được, Sư mới vỡ lẽ sâu thẳm trong Kinh điển, văn tự còn có điều gì rốt ráo, cao siêu mà Sư chưa thấu triệt, nên bèn tìm đến Thiền sư Long Đàm để gạn hỏi. Khi đến nơi, Sư không đáp được câu hỏi của Thiền sư Long Đàm Sùng Tín, bèn ở lại đây tham học và sau đó được Thiền sư Long Đàm Sùng Tín khai thị, liền được tỏ ngộ, mới thưa rằng: “Từ nay về sau chẳng còn nghi ngờ lời nói chư lão Hòa thượng trong thiên hạ”, tức Ngài đã có niềm tin kiên cố nơi pháp thượng thừa “Trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật”.
Cho nên, nếu có người chẳng dám tin nhận, hay còn nghi ngờ về Pháp môn thượng thừa nhất tâm thì cứ mặc tình thưa hỏi, chư vị Thiền sư, các bậc Thiện tri thức sẽ vì lòng từ bi giải nói, khai thị để người học dứt trừ tâm nghi ngờ, liễu ngộ nguồn tâm thanh tịnh vốn sẵn có nơi chính mình.
“Trực triệt căn nguyên Phật sở ấn
Trích diệp tầm chi ngã bất năng”.
Thiền sư Vĩnh Gia Huyền Giác và các bậc Thiền sư đều chỉ thẳng chỗ cội nguồn cho người khế hội, chứ không chọn lá tìm cành, bỏ gốc chạy theo ngọn, mà rốt ráo siêu việt chỉ bày chân tâm, Phật tánh cho người lãnh hội.
Bản hoài của mười phương chư Phật là “khai, thị chúng sanh ngộ, nhập Tri kiến Phật” và Đức Thế Tôn cũng đã bảo rằng: “Ta là Phật đã thành, chúng sanh là Phật sẽ thành”. Chư vị Tổ sư tiếp nối mạng mạch Phật pháp cũng chỉ vì muốn khai thị cho chúng sanh thấu triệt bản tâm, nhận lại kho báu nhà mình, chứ chẳng muốn chúng sanh mê lầm chạy theo bên ngoài, nhận giả làm chân, để rồi đánh mất đi bản tâm chân thật vốn sẵn có nơi mỗi người.
Thiền Sư Bách Trượng Hoài Hải thượng đường dạy đại chúng rằng:
– Linh quang chói sáng vượt khỏi căn trần, thể bày chân thường không cuộc văn tự, tâm tính không nhiễm vốn tự viên thành chỉ lìa vọng duyên tức như như Phật”.
Mỗi chúng sanh đều sẵn có “Linh quang” tức tánh giác, tánh giác này luôn hiện hữu, chiếu soi, lại chẳng bị dính mắc, vướng kẹt vào căn, trần cũng chẳng câu nệ nơi văn tự, chữ nghĩa. Chân tâm, Phật tánh vốn tự thanh tịnh, không nhiễm ô, chỉ cần lìa các vọng duyên (ngũ dục, lục trần… ) tức thẳng đó thành Phật, nhà Thiền gọi đây là “Trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật”, nghĩa là “Chỉ thẳng tâm người, thấy tánh thành Phật”, chỉ thẳng chỗ cội nguồn, không vòng vo, quanh co ở bên ngoài.
Thiền sư Đại An thượng đường dạy đại chúng rằng:
– Các ngươi muốn cầu làm Phật, chỉ cần không có những tâm: điên đảo, vin theo, vọng tưởng, nghĩ ác, cấu dục, chẳng sạch của chúng sanh, tức các ngươi là Phật chính giác mới phát tâm, lại đến chỗ nào riêng bàn luận.
Thiền sư Đại An đã chỉ thẳng chỗ cội nguồn cho người khế hội, Phật ở ngay nơi tự tâm của mỗi người. Nếu muốn cầu làm Phật, chỉ cần không có các thứ tâm hư vọng, không có tâm điên đảo, vin theo, vọng tưởng… Tâm thanh tịnh tức là Phật hiện tiền, chẳng cần phải nói năng, hay bàn luận thêm nữa. Chỉ cần ngay nơi bản tâm mà trở về nguồn cội, chẳng cần phải nhọc nhằn tìm kiếm ở nơi nào khác.
Hải Trung (ĐSHĐ-134)
Thiền sinh Hải Thảo diễn đọc
