Lăng xăng tra cứu nghĩa “không”
Muôn đời chẳng gặp mất công kiếm tìm
Trở về tâm trí lặng im
Bỗng nghe tiếng hót con chim gọi đàn.
Không – HT Viên Minh.
Người viết trong quá trình tác nghiệp cho Đặc san Hoa Đàm tuy có vài lần hội đủ duyên lành được cộng sự với Ni sư Liễu Pháp. Tiến sĩ Phật học, Giảng viên Học viện PGVN tại TP.HCM, Trụ trì Ni viện Viên Không, nhưng vẫn chưa có cơ hội một lần viếng thăm Thiền viện Viên Không, cho đến ngày kia được Ni sư gọi điện mời tham dự khóa tu tỉnh thức tổ chức tại Thiền viện.
Nằm ẩn mình tại ngã ba Hội Bài, khoảng cây số 80 trên quốc lộ 51, huyện Tân Thành, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, một con đường lát đá ẩn hiện giữa rừng cây, uốn khúc quanh co, vòng theo chân một hòn núi nhỏ với những tảng đá dựng uy nghi, rồi lượn lại một khúc quanh giữa hai hồ nước đầy hoa súng tím, leo lên một con dốc rợp bóng tùng dương liễu, Ni viện Viên Không cách Thiền viện Viên Không 1km.
Năm 1998, HT Viên Minh lập Thiền viện Viên Không để có nơi rộng rãi cho chư Tăng, Tu nữ tu tập. Nhưng sau đó, theo luật của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thì Tăng và Ni không được ở chung một chùa, phải chia làm hai khu vực tách rời nên Ngài mua thêm một miếng đất để lập Ni viện vào năm 1999.
Ni viện Viên Không có diện tích 9 mẫu với các công trình như chánh điện, dãy Ni xá, nhà ăn, lớp học thư viện… với đầy đủ trang thiết bị, nhà tập thể cho cư sĩ, vườn thiền. Ni viện đang có kế hoạch xây khu vực riêng, biệt lập dành cho những ai muốn nhập thất tu tập.
Năm 2013, Sư cô Liễu Pháp về đây quản lý và đưa Ni viện vào hoạt động một cách chủ động với những thời khóa, ngày lễ như một ngôi chùa. Trước đây, Ni viện có khoảng 5 cô tu nữ, nay, Ni viện có 50 cô đang trú ngụ và tu học. Các thời khóa sinh hoạt của Ni viện bắt đầu từ 4 giờ 30 sáng đến 22 giờ. Lớp học được tổ chức với các môn dạy về Luật do HT. Viên Minh hướng dẫn và Vi Diệu Pháp do Sư cô Liễu Pháp hướng dẫn. Các học viên phải học theo giáo trình tiếng Pāli, Anh và Việt để sát với kinh điển truyền thống và có ngoại ngữ phục vụ việc du học sau này. Sở dĩ ở đây bắt buộc phải học tiếng Anh ngay cả luật Tỳ kheo, vì ở Việt Nam hiện giờ chưa có tổ chức Giới đàn Tỳ kheo ni của Nam Tông nên mấy cô phải qua nước ngoài thọ giới. Khi qua bên đó phải có kỳ thi Luật bằng tiếng Anh. Trước khi thọ giới, các cô có khóa học một tuần bằng tiếng Anh, đến cuối khóa thì thi. Một tuần qua học thì không thể có chất lượng nên trước khi cho mấy cô đi thi phải được học ở nhà trước. Cho nên, học tiếng Pāli, Anh, Việt là nhu cầu cần thiết.
Ni sư Liễu Pháp cho biết vào cuối thế kỷ XX (2000). Trong sự khát khao được tu học theo đạo Phật Nguyên thủy, những người con gái Phật trên đất Việt của hai thập niên trước đã chấp nhận hình thức ‘Tu nữ’, thọ trì 8 – 10 giới. Bằng tất cả lòng hướng thiện và hướng thượng, sự cầu học của những ‘Tu nữ’ trẻ ấy đã vượt ngoài biên giới đất Việt để trở về trên quê hương Phật vào cuối thế kỷ XX (1998). Bấy giờ, Sư Ni Liễu Pháp vinh dự là ‘Tu nữ’ Việt Nam đầu tiên được du học trên đất Ấn. Năm 2000, nhờ tham dự Hội nghị Sakyadhita lần thứ 6 tổ chức tại Lumbini – Nepal; Ni Liễu Pháp đã bắt gặp được hình ảnh các Tỳ-kheo-ni của Ấn Độ và Sri Lanka trong những chiếc y vàng rực rỡ. Qua đó, Sư biết được thông tin về Giới đàn Nam tông đầu tiên trong thời cận đại được tổ chức ở Sarnath vào năm 1996, và ở Bodhgaya năm 1998. Có thể nói, đây là tín hiệu cũng là tia sáng cho thấy, lịch sử Ni đoàn Phật giáo Nguyên thủy nói chung và ‘Tu nữ’ Việt Nam nói riêng đã bắt đầu bước sang một trang mới, cơ hội mới sau hơn 10 thế kỷ bị mai một.
Được biết những ngày lễ lớn tại đây đều có thọ đầu đà giống các chùa lớn. Tháng giêng vừa rồi ở đây có thọ đầu đà buổi tối thứ 7, ngày 13 âm lịch. Vì chùa xa cho nên, không thể chọn ngày cố định được mà làm lễ gì cũng phải chọn vào thứ 7, Chủ nhật gần nhất của ngày lễ đó. Rằm tháng Tư cũng vậy, Ni viện chọn ngày thứ 7, Chủ nhật nào gần nhất ngày rằm tổ chức lễ thọ đầu đà. Tại vườn thiền, mỗi tháng có khóa tu một ngày an lạc vào thứ 7, Chủ nhật.
Đặc biệt, Ni viện có tổ chức khóa tu học mùa hè cho các em thiếu nhi. Ni viện không có Phật tử địa phương, vì đa số người dân xung quanh theo Thiên chúa giáo nên quý cô tổ chức bằng cách thông báo trên mạng cho các nơi về tham dự. Năm 2015 là khóa tu đầu tiên có sự tham dự của 50 em thiếu nhi ở các tỉnh Đà Nẵng, Mỹ Tho, Huế, Sài Gòn. Năm nay khoảng 100 em và 30 tình nguyện viên. Trong đó, có khá nhiều gương mặt là khóa sinh cũ và cũng có nhiều gương mặt mới mẻ. Được học tập, trải nghiệm tại một ngôi già lam cạnh núi vốn dĩ đã là một bỡ ngỡ lớn nhưng cũng không kém phần háo hức, tươi vui đối với lứa tuổi học trò.
Vu Kiệt (ĐSHĐ-131)
