Ở thời kì xa xưa, người đàn ông ra ngoài săn bắt để có thức ăn cho gia đình, còn người đàn bà ở nhà nấu ăn và trông nom con cái. Vì vậy, nguồn gốc của câu nói “chỗ đứng của người phụ nữ là ở nhà” được bắt đầu từ đó. Phụ nữ cam nhận là người nội trợ. Phụ nữ không ra ngoài làm việc hay đeo đuổi nghề nghiệp, và hầu như người ta không có tư tưởng rằng sẽ đầu tư cho người phụ nữ vào bất kì lãnh vực nào ngoại trừ “làm vợ và làm mẹ”. Công thức của người phụ nữ – một đời sống quanh quẩn, với con cái và bếp núc – đã bị xói mòn từ nhiều thập niên qua, vì ngày càng nhiều phụ nữ theo đuổi nghề nghiệp.
Lịch sử sang trang và mở ra nhiều cơ hội cho người phụ nữ, khi các phong trào giải phóng phụ nữ lan rộng. Phụ nữ đã tranh đấu qua nhiều thời đại, để giành quyền bình đẳng với nam giới trong nhiều lãnh vực khác nhau. Phụ nữ đã được bù đắp, cho đến khi có một bộ luật bình đẳng giới rõ ràng cho cả nam và nữ. Không những thế, còn có những chi hội và thậm chí là Hội Liên hiệp Phụ nữ Quốc tế cũng được thành lập, bảo vệ những người phụ nữ bằng luật pháp và sự ủng hộ của thế giới. Người phụ nữ đã được bảo vệ cũng như đang được chú trọng và đầu tư đúng mực, để góp phần xây dựng xã hội cũng như làm mới chính bản thân mình, thoát ra khỏi vỏ bọc của những ngày xa xưa nô lệ hay phong kiến cổ hủ.
Đã qua rồi khi mọi người cho rằng: “Tất cả tội ác đều bắt đầu từ người phụ nữ” hay đó là “những mảnh đời bị che khuất”. Đã qua rồi khi có những bộ luật hà khắc áp đặt lên vai người phụ nữ hay những quan điểm cổ hủ về người phụ nữ góa bụa. Người phụ nữ ngày nay, được khuyến khích và được đầu tư ngày càng nhiều. Phụ nữ đã có mặt trong các lãnh vực mà trước đây họ chưa từng nghĩ đến. Càng ngày, càng nhiều phụ nữ đi sâu vào các lãnh vực nghiên cứu và làm việc xã hội. Qua nhiều năm, nữ giới đã đạt được tiến bộ cụ thể trong nghề nghiệp. Bây giờ, vị trí quản lý cấp cao trong cơ quan Chính phủ và trong giới tư nhân đã có sự góp mặt của phái nữ.
Nói đến đây, chúng ta không thể không nhắc đến tên của những người phụ nữ nổi tiếng trên thế giới như: bà Angela Merkel – Thủ tướng nước Đức, bà Clinton cựu Ngoại trưởng nước Mỹ, hay Tổng thống nước Hàn Quốc đương nhiệm, Tổng thống nước Brazil… Những người phụ nữ này, nắm trong tay rất nhiều quyền bính và là một trong những nhân tố hàng đầu giúp đất nước họ phát triển.
Tại Việt Nam những người phụ nữ đã và đang khẳng định vị thế của mình bằng khả năng điều hành những công việc mà trước đây mọi người cho rằng chỉ dành cho nam giới. Hiệu quả và năng suất làm việc cùng những phương pháp những kế hoạch, những quyết đoán đã giúp cho phụ nữ Việt Nam có những thành tựu và nắm những chức vụ quan trọng như: nguyên Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình; Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan; bà Mai Kiều Liên – Chủ tịch kiêm CEO công ty cổ phần Sữa Việt Nam; bà Phạm Thị Việt Nga – Chủ tịch công ty cổ phần Dược Hậu Giang (DHG Pharma)… Có thể nói rằng, phụ nữ hiện nay bình đẳng với nam giới trên phạm vi rộng.

Vậy bình đẳng giới là gì?
Bình đẳng giới là xóa bỏ phân biệt đối xử về giới, tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển kinh tế – xã hội và phát triển nguồn nhân lực. Tiến tới bình đẳng giới thực chất giữa nam, nữ và thiết lập, củng cố quan hệ hợp tác, hỗ trợ giữa nam, nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình. Bình đẳng giới là một từ vắn tắt về một tiến trình lâu dài, để thay đổi các mối quan hệ về giới, và làm cho các mối quan hệ này được bình đẳng hơn, dân chủ hơn, giảm bớt áp bức và tính gia trưởng. Điều này, bao gồm cả việc phải làm thay đổi quan điểm của nam giới.
Vai trò và mục đích của bình đẳng giới
Bình đẳng giới là sự thừa nhận và coi trọng như nhau, các đặc điểm giống và khác nhau giữa phụ nữ và nam giới. Với khái niệm này, bình đẳng giới không phải là sự hoán đổi vai trò của nam, nữ từ thái cực này sang thái cực khác, và cũng không phải là sự tuyệt đối hóa bằng con số hoặc tỷ lệ 50/50, mà là sự khác biệt về giới tính trong các vai trò sản xuất, tái sản xuất, vai trò chính trị và cộng đồng.
Đặc biệt, sự chia sẻ công việc gia đình, chăm sóc các thành viên gia đình, để tạo cơ hội và điều kiện cho nam, nữ phát triển toàn diện. Đồng thời tạo điều kiện và cơ hội cho phụ nữ, bù đắp những khoảng trống do việc mang thai, sinh con và gánh vác phần lớn lao động gia đình… Bình đẳng giới chính là sự chia sẻ công việc, niềm vui, nỗi buồn trong mỗi gia đình. Và để làm được điều này, cần phải có thời gian và sự kiên trì của chính những người phụ nữ.
Vì sao bình đẳng giới là một thách thức?
Bình đẳng giới đang là một ngưỡng cửa cho toàn xã hội, trong tiến trình phát triển đất nước. Nó là thử thách trong công cuộc xây dựng một mô hình tiên tiến, nhất là ở những nước Ả Rập, hay các nước Hồi giáo và cả một số quốc gia Châu Phi, và thậm chí là những đất nước đang lâm vào tình trạng nghèo đói. Khi ở nước đó phụ nữ còn có quá nhiều hạn chế về tri thức, về quyền phụ nữ, về giáo dục sức khỏe… để làm được những điều bình đẳng giới, con người cần xoá bỏ những suy nghĩ sai lệch, hình thành từ thời cổ xưa: “Khi bất bình đẳng còn tồn tại, người phụ nữ vẫn còn bị đe doạ, còn bị kìm hãm thì nguy cơ bạo động khủng bố vẫn còn đe doạ”(Ban Ki-moon – Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc).
Vai trò của nam giới trong thách thức bình đẳng giới
Như vậy, trong việc bình đẳng giới đang được đề cao như ngày nay với sự bảo hộ của luật pháp (luật bình đẳng), có tổ chức quốc tế tham gia, nữ giới đang dần khẳng định vị trí của mình. Trong xu thế đó, nam giới có vai trò gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu.
Với tự thân:
Điều này rất quan trọng. Người đàn ông cần phải hiểu rõ và nhìn nhận đúng bản chất của bình đẳng giới, cũng như luật bình đẳng giới, để có thể nhận thức đúng, tránh những suy nghĩ lệch lạc và hiểu rõ những thất bại của lối tư duy truyền thống về nam và nữ. Để làm được điều này, người đàn ông cần phải học tập nâng cao hiểu biết nhận thức về giới và bình đẳng giới; thực hiện các hành vi đúng mực về bình đẳng giới cũng như ngăn chặn các hành vi phân biệt đối xử về giới.
Với gia đình:
Bình đẳng giới, điều chúng ta cần hướng đến chính là thay đổi nhận thức, của cả những người phụ nữ và các ông chồng, để chung vai xây dựng mái ấm gia đình. Một xã hội hiện đại, bao giờ cũng được bắt nguồn từ một gia đình hiện đại. Gia đình hiện đại là gia đình trong đó các thành viên tôn trọng lẫn nhau, chồng đối với vợ, cha mẹ đối với con cái. Các mối quan hệ này hỗ tương cho nhau và tạo nên một cuộc sống đúng nghĩa.
Người đàn ông đóng vai trò quan trọng trong gia đình. Cách hành xử của người cha, người mẹ, bao giờ cũng ảnh hưởng đến thái độ sống, cũng như tư duy của trẻ. Đứa trẻ sẽ ra sao khi thấy cha mình đối xử với mẹ bằng bạo lực, hay người mẹ lúc nào cũng trong tư thế phục tùng? Chính vì vậy, người cha phải là người hiểu đúng và hành đúng, để làm gương cho con cái về bình đẳng giới trong gia đình. Không những vậy, người cha còn phải giáo dục con mình ngoài những bài học bằng hành động của bản thân, còn phải là những bài học trong sách vở, tạo điều kiện cho các thành viên trong gia đình nâng cao nhận thức, hiểu biết và tham gia các hoạt động về bình đẳng giới.
Bình đẳng giới trong gia đình, tức là chia sẻ công việc với người phụ nữ, bảo vệ sức khoẻ của người phụ nữ, hợp tác và nhất quán với nhau trong các khía cạnh của cuộc sống. Như vậy, vai trò của người đàn ông lúc này chính là phải có trách nhiệm, chia sẻ và phân công hợp lý công việc với người phụ nữ. Ngoài ra, nam giới còn phải hiểu rõ về vấn đề sức khỏe sinh sản của người phụ nữ; bảo đảm, khuyến khích cho người phụ nữ, thực hiện những mơ ước của mình, dù khi họ đã có con (chăm sóc sức khoẻ bà mẹ và trẻ em).
Tăng cường vai trò của nam giới trong việc chia sẻ với phụ nữ, thực hiện quy mô gia đình ít con, xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Nam giới tham gia thực hiện kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) sẽ góp phần làm giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn, hạn chế tình trạng gia tăng dân số, làm giảm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, lây nhiễm HIV/AIDS… Nam giới là đối tác chống bạo hành mang tính giới. Nam giới trong gia đình còn phải tạo cơ hội, và đối xử như nhau, giữa các con để tránh tình trạng hình thành tư duy phân biệt trong trẻ.

Với xã hội:
Khi tham gia các công việc xã hội nam giới phải: nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực cho cả nam và nữ; hỗ trợ tạo điều kiện cho nữ giới phát huy tài năng sáng tạo; nên chọn nữ trong các trường hợp nữ có đủ điều kiện hoặc tiêu chuẩn như nam; phê phán và ngăn chặn các hành vi phân biệt đối xử về giới trong các tổ chức cơ quan đoàn thể; xây dựng các phương án nhằm thúc đẩy quá trình bình đẳng giới.
Bình đẳng giới chính là quá trình khắc phục tình trạng bất bình đẳng, nhưng không triệt tiêu những khác biệt tự nhiên giữa nam và nữ, thông qua đối xử đặc biệt với phụ nữ. Để đạt đến bình đẳng thì sự đối xử đặc biệt với phụ nữ, ưu tiên cho phụ nữ ở một số mặt chính là cơ sở để tạo lập sự bình đẳng thực sự. Việc thực hiện bình đẳng còn là một quá trình lâu dài, để làm thay đổi mối quan hệ giữa nam và nữ. Như vậy, nếu người đàn ông và đàn bà giữ được nam tính và nữ tính, thừa hưởng do thiên nhiên và công nhận sức mạnh địa vị của nhau, thái độ như thế sẽ đóng góp vào sự thông cảm, hiểu biết lẫn nhau của hai giới, và tiến tới bình đẳng giới.
Tử Lam (ĐSHĐ-006)