Tôi – một đứa con có thể nói là “một kiểng hai quê”, tuy tôi không sinh ra ở Tiền Giang nhưng lớn lên trên mảnh đất thân thương này và tôi cũng không nhớ, không biết, dòng máu, tâm hồn mình đã thấm đượm cái tử tế và hào sảng của mảnh đất này. Tôi bắt được đâu từ những điều nhỏ nhoi nhưng đáng nhớ, đó là cậu bé với những nét chữ lấm lem, những lần vô tư ngủ quên để đi học muộn và cả những ngày tháng căng thẳng cho những kỳ thi và đến khi lớn lên tôi chọn con đường xuất gia tu học. Tất cả hành trình ấy thật đáng nhớ và đáng trân trọng, vì vậy một lẽ hiển nhiên tất cả những kỉ niệm buồn vui, những bài học quý giá tôi được học đều có hai chữ “TIỀN GIANG”, nơi đây không dạy tôi những trang lý thuyết dài dòng văn tự mà mang đến cho tôi bài học về cách sống, cách ứng xử, cách hòa nhập, cách yêu đời, yêu người. Với tôi, Tiền Giang không chỉ vùng đất của con người và thiên nhiên mà còn là một người tri âm tri kỷ.
Tuy nhiên, với sự vận hành và tiến bộ của xã hội, chúng ta bắt buộc phải cùng nhau thích nghi dù trong sâu thẳm, đó là một phần của ký ức, đó có thể nói là một lời tiễn biệt trên bản đồ, một tiếng gọi không nguôi trong tim đất mẹ. Trong dòng chảy của cuộc đời, có những cuộc chia tay diễn ra trong lặng lẽ. Không ai khóc, không ai cười. Chỉ có lòng người gợn lên từng đợt sóng âm thầm, cuồn cuộn như dòng Tiền Giang tháng bảy vẫn chảy xuôi, nhưng bỗng nhiên nghèn nghẹn, mặn chát hơn bao giờ hết, đó là khi tôi nhìn người bạn “tri kỉ” của mình rời đi. Và hôm nay, khi bản đồ hành chính của đất nước có thêm một đường gạch, một nét vẽ mới, cái tên Tiền Giang – nơi gắn liền với tuổi thơ, lịch sử, máu thịt của hàng triệu con người cũng thay chiếc áo mới, như bao đơn vị hành chính khác trong công cuộc cải cách lớn lao của đất nước.
Nhưng với niềm tin mãnh liệt của một công dân, tôi tin vào thực tế, tôi tin vào những điều tốt đẹp sắp tới, vì tôi hiểu rằng “sáp nhập” và “xóa bỏ” là hai khái niệm khác nhau, đất vẫn còn đó, người vẫn còn đó, bạn bè, gia đình, … mọi thứ vẫn còn đó. Thậm chí, tôi thấy mình được nhiều hơn, vì chính từ cuộc cải cách lịch sử này, người dân đã nhận được những ưu đãi trước đây chưa từng có.
Trên thực tế việc tinh gọn bộ máy nhà nước là một đòi hỏi cấp thiết. Chúng ta không thể tiếp tục để bộ máy cồng kềnh, phân tán và kém hiệu quả tồn tại mãi. Thế giới đang thay đổi từng giờ. Các quốc gia tiên tiến đã tiến xa với mô hình quản trị tinh giản, thông minh, lấy dân làm trung tâm. Việt Nam không thể đứng giậm chân mãi một chỗ, mà cũng cần phải phát triển theo thế giới.
Chủ trương sáp nhập các đơn vị hành chính trong đó có việc hợp nhất tỉnh Tiền Giang với Đồng Tháp là bước đi tất yếu. Nó giúp tiết kiệm ngân sách, xóa bỏ trùng lặp, nâng cao hiệu suất điều hành. Một bộ máy gọn gàng hơn, nghĩa là nguồn lực được phân phối hợp lý hơn. Một chính quyền thống nhất hơn, nghĩa là người dân sẽ được phục vụ nhanh hơn, tốt hơn. Nó cần sự kiên định của lý trí và sự thấu hiểu của trái tim.
Ai đã từng đặt chân đến Mỹ Tho, ngắm ráng chiều nhuộm đỏ mặt nước sông Tiền từ cầu Rạch Miễu, hóng luồng gió mát lạnh cả tâm hồn, mới hiểu nơi đây không chỉ là địa lý mà là thơ ca, là văn hóa, là máu thịt. Ai đã từng đi qua vườn trái cây ở Cai Lậy, ngửi mùi nhãn lồng thơm ngát trong gió, mới hiểu Tiền Giang không chỉ là kinh tế mà là ký ức của một tuổi thơ chạy chân đất, tóc rối trong nắng hè. Ai đã về Cái Bè chốn Chợ Nổi nhộn nhịp vui tươi vào ngày Tết, xuồng ghe tấp nập những hoa quả, thể hiện không khí của cái Tết truyền thống đậm chất quê hương. Ai đã từng nghe chuyện bà Từ Dũ ở Gò Công, chuyện các chiến sĩ biệt động nằm vùng giữa Chợ Nổi, giữa những mùa mưa lũ… mới thấy Tiền Giang không chỉ là một tỉnh mà là một chứng nhân sống động cho lịch sử giữ nước và dựng nước của cả một dân tộc.
Tiền Giang là nơi sinh ra những con người hiền lành nhưng quả cảm, chân chất nhưng sâu sắc. Là mảnh đất mà ai đi xa cũng nhớ, ai trở về cũng thấy lòng rưng rưng. Là một cái tên mà mỗi lần nhắc đến, người ta hình dung ra một miền đất đầy nắng, tràn phù sa và rợp bóng dừa xanh. Bây giờ, cái tên ấy sẽ biến mất khỏi giấy tờ hành chính, nhưng làm sao xóa được trong tim.
Người dân không phản đối cái mới. Họ hiểu thời thế, họ tin vào đường lối đúng đắn của Đảng, của Nhà nước. Nhưng họ cũng là con người có trái tim, có tình yêu quê hương, có những điều nhỏ bé nhưng thiêng liêng vô cùng nào là: Trường Đại học Tiền Giang, Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang, người Tiền Giang, đất Tiền Giang… Tất cả sẽ là “Đồng Tháp”. Tất cả, dù nhỏ, nhưng gom lại thành cái gọi là bản sắc. Mất đi cái tên không chỉ là mất một danh xưng, mà còn là mất một phần của tâm hồn ta.
Trong những ngày sắp tới, trong lĩnh vực hành chánh khi ai đó khai sinh con, viết đơn xin việc, ghi địa chỉ thường trú, chắc chắn nhiều người còn bỡ ngỡ và chưa quen phải thay chữ “Tiền Giang” thành chữ “Đồng Tháp” vì thói quen vẫn còn đó, niềm tự hào quê hương không thể xóa mờ.
Cuộc sống không dừng lại. Dòng sông không ngừng chảy. Lịch sử phải tiếp tục. Ta không thể giữ mãi những gì đã cũ. Nhưng ta có thể đi tiếp trong tình thương, trong lòng biết ơn. Tạm biệt một tên gọi không phải để quên, mà là để gìn giữ theo một cách khác: cách của những người trưởng thành, biết chấp nhận sự đổi thay, nhưng không đánh rơi quá khứ. Hãy để Tiền Giang sống tiếp không phải trên văn bản, mà trong hành xử, trong văn hóa, trong sự tử tế và nhân hậu mà vùng đất ấy đã nuôi dưỡng. Nếu có ai hỏi: “Tiền Giang giờ ở đâu?”, xin trả lời rằng: “Tiền Giang giờ ở trong tim mỗi người con đất Việt, trong từng câu ca dao, trong từng bờ bãi phù sa, trong từng giấc mơ tuổi thơ của những đứa trẻ từng lớn lên bên bờ sông Tiền.”
Chúng ta không từ chối cải cách vì cải cách, rất thấu đáo và đầy nhân văn. Đừng để những thay đổi hành chính trở thành sự lãng quên lặng lẽ. Hãy để nó là cơ hội để biết ơn, để nhắc lại công lao của tiền nhân, của vùng đất, của những người đã cống hiến trọn đời cho một cái tên mang hai chữ “Tiền Giang”.
Rồi đây, một tỉnh mới sẽ hình thành năng động hơn, hiện đại hơn, hiệu quả hơn. Nhưng hãy để nơi đó không chỉ là một tỉnh lỵ mà là một nơi có hồn, có ký ức, có lòng nhân.
Thích Nhuận Hiếu (ĐSHĐ-142)
