Malaysia là quốc gia liên bang bao gồm 13 bang và 3 lãnh thổ liên bang. Đất nước nổi tiếng là “quốc gia dầu cọ” với sự đa dạng văn hóa. Trong đó, bang Sarawak là một vùng độc đáo kết hợp thiên nhiên tươi đẹp hoang dã, văn hóa đa dạng với hơn 40 dân tộc khác nhau, lịch sử phong phú. Bang này nằm ở phía Tây Bắc, đảo Borneo có thủ phủ là Kuching. Phật giáo ở Kuching có mặt từ sớm qua các đoàn thương buôn và di dân người Hoa và một số nước châu Á khác. Đạo Phật dần lan rộng từ cộng đồng người Hoa đến các dân tộc khác. Các ngôi chùa thờ Phật Bồ tát được xây dựng nhiều để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tâm linh. Phật tử thủ phủ này thành lập Hội Phật giáo Kuching từ năm 1971. Đây là tổ chức Phật giáo lâu đời nhất tại Sarawak.
Kuching nơi hội tụ nhiều nền văn hóa, đa dạng và đặc sắc qua ẩm thực, kiến trúc và các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, được xem là trung tâm kinh tế, công nghiệp, thương mại quan trọng của bang này.
Thành phố Kuching có số dân đông nhất Sarawak, nhiều dân tộc khác nhau sinh sống như người Mã Lai, người Hoa, người Iban, người Bidayuh và các dân tộc khác.
Kuching, không chỉ nổi tiếng với biệt danh “Thành phố Mèo” mà còn là một trung tâm văn hóa, nơi Phật giáo có một lịch sử lâu đời và cộng đồng tín đồ đông đảo, là một phần quan trọng trong bức tranh tôn giáo và văn hóa đa dạng tác động đến đời sống tâm linh và văn hóa của nhiều người dân, trong đó đa số tín đồ là người Hoa.
Phật giáo nơi đây cũng mang âm hưởng địa phương, trong đó gắn liền với sự sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của người Hoa, một trong những dân tộc chính ở Kuching. Người Hoa có những đóng góp nhất định đối với sự duy trì và phát triển Phật giáo với những trung tâm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng là những nơi thờ tự, ngôi chùa, tự viện Phật giáo.
Phong cách kiến trúc và văn hóa Trung Hoa thể hiện qua các tượng Phật, họa tiết trang trí và các nghi lễ truyền thống. Sự giao thoa văn hóa Phật giáo và tín ngưỡng địa phương qua các đường nét chạm trổ tinh xảo, màu sắc rực rỡ. Tiêu biểu trong số các ngôi chùa nổi tiếng như chùa Siew San Teng, chùa Tua Pek Kong Temple, chùa Hong San Si… chùa Tua Pek Kong có mặt lâu đời nhất trong số những ngôi chùa nổi tiếng ở Kuching. Qua thời gian, ngôi chùa này trở thành điểm chiêm bái, tham quan của dân địa phương và du khách.
Ngoài chùa Tua Pek Kong, Kuching còn có nhiều ngôi chùa và nhiều trung tâm Phật giáo nổi tiếng như Liên đoàn Phật giáo Sarawak có trụ sở tại Kuching, Trung tâm Thiền định Phật giáo Kuching. Những lễ hội Phật giáo lớn như Lễ Vesak, Vu lan, các khóa tu tập… được long trọng tổ chức với sự tham dự đông đảo Phật tử và du khách. Phật giáo ở Kuching còn lan rộng đến các dân tộc khác, thể hiện sự mở cửa và hòa nhập của đạo Phật trong xã hội đa văn hóa Malaysia.
Những năm gần đây, Phật giáo ở Kuching có sự phát triển các tổ chức và hoạt động Phật giáo hiện đại. Các khóa tu thiền, các buổi giảng pháp và các hoạt động từ thiện được tổ chức thường xuyên, nhằm đáp ứng nhu cầu tâm linh của người dân trong xã hội không ngừng biến đổi.
Hội nghị Sakyadhita Quốc tế lần thứ 19, một sự kiện quan trọng dành cho nữ giới Phật giáo quốc tế, đã được tổ chức tại Kuching vào tháng 6 năm 2025. Hội nghị này không chỉ là một diễn đàn để chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm mà còn là một cơ hội để tăng cường sự hợp tác và đoàn kết giữa các Phật tử trên toàn thế giới. Một sự kiện tâm linh có tầm ảnh hưởng Phật giáo quốc tế. Chủ đề của hội nghị, “Chuyển hóa để thích nghi: Nữ giới Phật giáo trong thời kỳ chuyển tiếp”, phản ánh sự quan tâm đến vai trò và vị thế của phụ nữ trong Phật giáo đương đại, cũng như những thách thức và cơ hội mà họ phải đối mặt trong bối cảnh xã hội không ngừng phát triển.
Phật giáo ở Kuching là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa và tôn giáo đa dạng của thành phố này. Với lịch sử lâu đời, cộng đồng tín đồ đông đảo và sự phát triển không ngừng, Phật giáo không chỉ đóng vai trò thiết yếu trong đời sống tâm linh của người dân mà còn góp phần vào sự phát triển xã hội và cộng đồng ở Kuching.
Bảo Tích – Bàu Lâm (ĐSHĐ-142)
