Sự sống của chúng ta không là gì cả so với thời gian vô tận.
“Trăm năm một kiếp con người
Sống sao cho trọn một đời hiền nhân.”
Từng phút giây đan mành cho nhịp sống, chúng ta luôn ái nhiễm vật chất đa dạng. Hiện nay, sự thoái hóa đến mức báo động về văn hóa khiến cộng đồng nhân loại âu lo, vội đi tìm nét đẹp tinh thần, đạo đức của các bậc cha ông, đạo sư tiền bối. Nhân loại càng văn minh, cuộc sống càng dồi dào, chúng ta càng thực hành giáo lý Phật đà, áp dụng và làm phong phú nội tâm, luôn kiềm chế sai lầm điên đảo, mới mong có cuộc sống lành mạnh hóa xã hội. Thời gian mãi xói mòn tên tuổi của bất cứ ai giáp mặt với cuộc đời, thế nên làm điều thiện, tránh xa tội ác là khởi động của tiếng chuông cảnh tỉnh giấc mộng.
“Trống pháp reo vang phù thế mộng
Chuông chùa khua động khắp gần xa
Vẫn ham giấc ngủ đang mài miệt
Chẳng quản hừng đông đã sáng lòa!
Giấc ngủ đêm trường còn có sáng
Mịt mờ lối quỷ khó tìm ra
Nay không cố gắng công tu đạo
Ngày khác làm sao thấy Phật đà.”
Nhìn đại thể, quán nội tâm, thế giới ngày nay quá nhiều điên đảo, con người đố kỵ, tham sân, dẫy đầy tội lỗi… thì làm sao có hòa hợp và hòa bình theo chân lý. Đức Phật qua giáo lý Ngài thấu triệt sự chia rẽ, hủy diệt thiên nhiên… đều vì lòng ích kỷ, tham lợi dưỡng của con người, thế nên, đi tìm an lạc, hạnh phúc. Chúng ta cần tích cực loại trừ chủ nghĩa cá nhân phát xuất từ đáy mộ tham, sân, si của con người nói chung. Sự sâu thẳm gốc rễ kém tinh thần vị tha nầy phải được rèn luyện, thắp sáng ngọn đuốc hải đăng tuyệt vời bằng đức tính kiên nhẫn, từ bi, trí tuệ và cảm thông đến người khác, rộng mở yêu thương đến vạn loại chúng sanh. Dứt bỏ những cấu uế, ô nhiễm tinh thần bạc nhược nầy, không cần đến sự giúp đỡ của một sức mạnh bên ngoài, mà chính do chúng ta, do chính mình cải thiện mà thôi! Nơi đây và ngay bây giờ, chúng ta phải tự rèn luyện để cung ứng cho xã hội những con người tốt, đa năng, đa tri thức, thâm sâu về luật nhân quả sẽ giải quyết những nhiêu khê gây khổ đau cho nhân loại, và ngay cả chính mình đang gánh chịu sự vay trả báo ứng.
“Hàm huyết phúng nhơn
Tiên ô tự khẩu”.
(Ngậm máu phun người, trước dơ miệng mình)
Đức Phật dạy chúng ta an trú trong bình đẳng xã hội. Cánh cửa đi đến vinh quang, khai đường tiếp đuốc cho mọi tầng lớp do duyên sinh mà thành, ắt phải có chung số phận “thành – trụ – hoại – không.” Ngày mai, kiến thức khoa học đẩy đà lớn mạnh cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì con người càng nâng tầm chân lý, hiểu rõ và thực thi con đường “Bát chánh” mới dựng xây xã hội hoàn hảo, và con người sống hài hòa, yêu thương, gắn kết. Phát triển tinh thần cao hơn vật chất, con người không nô lệ bất cứ tôn giáo nào, mà phải biết phân tích để tôn giáo vì con người, phục vụ và giải thoát họ ra khỏi khổ đau trần thế. Chúng ta quá am hiểu cụm từ làm chao đảo, mất quân bình như:
Được – thua
Danh dự – mất danh dự
Khen – chê
Hạnh phúc – khổ đau.
Là con người, dù sang hèn đều có sự sống như nhau, do nghiệp lực từ quá khứ ảnh hưởng và tạo tác lành hay dữ ở hiện tại mà con người đi đến thiên sai vạn biệt: kẻ dư thừa, người thiếu thốn, thậm chí cùng đinh! Thành công mang đến lợi dưỡng là sung sướng, vui tươi. Ngược lại thua lỗ thì tinh thần sa sút, gia đình nghèo túng, buồn bã như Cao Bá Quát ngày xưa than vãn:
“Đến bữa chưa sẵn bữa
Con trẻ khóc dường ong
Nhà nợ van như ó”.
Đã là người, chúng ta luôn chấp nhận sự thẳng thắn, việc dù tốt hay xấu đều an nhiên tự tại, được như thế chúng ta sẽ ít thất vọng. Người mà háo danh, luôn thích mình được quảng bá, được nhiều người tôn vinh, tiệc tùng hoành tráng, du lịch hạng sang, thì thường lạnh lùng, ít khi nghĩ đến người nghèo khó, bệnh tật, già nua… Thảo nào, lời thơ diễn đạt không sai:
“Thích thêu hoa lên gấm
Nhưng thiếu tinh thần biếu than lúc mùa đông.”
Một khi danh dự bị khuyết hay những lời thô lỗ, bất kính xuyên vào lỗ tai, thì lại oán trời trách đất, cho rằng đời thật là quái ác, khổ tâm quá đi thôi! Qua lăng kính Phật giáo, khen hay chê đều có giá trị bổ sung cho chúng ta suy nghĩ, học hỏi, đôi lúc nghịch ý, trái lòng sẽ là vốn liếng đầy thăng hoa cho chúng ta nếu biết kiên nhẫn, soi rọi lại lỗi của chính mình. Là con người nói chung, đệ tử Phật nói riêng, chúng ta phải có niềm tin nhân quả, tìm hạnh phúc trong nội tâm, chấp nhận việc đến hay qua đều do nghiệp, bản chất của xã hội luôn ăn rập với mất – còn, danh dự, hạnh phúc – khổ đau, nên chúng ta không thể mong chờ mọi việc lúc nào cũng hoàn hảo. Thông điệp chung của nhân loại, đa tôn giáo đều phục vụ lợi ích cho nhân sinh, mong cái thiện, nhân đức được duy trì ở đỉnh cao cho sự giải phóng và giải thoát, để tiến đến cái tốt đẹp, cho mọi người sống trong tinh thần hữu nghị và hòa hợp.
“Trăm năm bia đá thì mòn
Ngàn năm bia miệng vẫn còn trơ trơ”.
Con người không thể định nghĩa bằng giàu sang, lắm bạc nhiều tiền, học rộng đa văn. Từ cuộc sống thương đau trần thế, nói nhiều cũng bị chê, nói ít cũng bị chê, người im lặng cũng bị chê, cả thế giới này không ai tránh khỏi sự khen chê! Hoàn tất cuộc đời nhân thế, chúng ta sẽ bỏ lại tất cả, cha mẹ, người thân, bạn bè cũng đưa ta một đoạn đường, chỉ có nghiệp thiện hay ác mới theo chúng ta đến tận đáy mồ. Góp phần hạnh phúc cho gia đình cần sự thủy chung làm nền tảng:
“Trăm năm tình viên mãn
Bạc đầu nghĩa phu thê”.
Tuy nghèo, nhưng không nợ nần, chúng ta xây dựng một gia đình tràn đầy hạnh phúc, cha mẹ là bậc thầy giáo mô phạm cho đàn con. Hơn thế nữa, cần phải biết mình, biết người để tạo cuộc sống duyên sinh quan theo tinh thần Phật giáo thấm đậm tình làng nghĩa xóm:
“Một thuở kết giao tình mặc khách
Trăm năm xin vẹn nghĩa kim bằng”.
Cổ nhân thường nói:
“Biết mình, biết người
Trăm trận trăm thắng”.
Quả là tâm đắc cho chúng ta nhiều vốn liếng, nhiều kinh nghiệm, biết kiềm chế thân, khẩu, ý, cẩn thận để tránh hiểm nguy:
“Khôn chết
Dại chết
Biết là sống vậy”.
TKN. Như Như (ĐSHĐ-009)
