Có lẽ trong tâm trí của Tiểu Nhã Thầy là người quan trọng nhất. Vì Tiểu Nhã nghe mọi người kể lại là bé được nhặt trước sân chùa lúc đó bé sáu tháng tuổi. Thầy nuôi bé đến nay được mười lăm năm rồi. Dù không có cha mẹ bên cạnh, bé cũng cảm thấy hạnh phúc vì ở đây bé nhận được tình yêu thương vô bờ của Thầy và các cô chú Phật tử.
Tuy cuộc sống trong chùa không được hào nhoáng như ngoài kia, nhưng ở đây đối với Tiểu Nhã, là cả một bầu trời hạnh phúc và an vui. Thầy của cô Tiểu là Ni sư Như Hòa Trụ trì chùa Từ Thiền, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp. Với gương mặt hiền hòa, giọng nói nhẹ nhàng, oai nghi và đức độ được mọi người biết đến và yêu quý. Cô Tiểu cứ nghĩ sau này lớn lên sẽ kế thừa tâm nguyện giống Thầy trong việc hoằng pháp lợi sanh.
Khi đi học Tiểu Nhã luôn là học sinh giỏi được thầy cô và bạn bè yêu mến bởi sự thơ ngây của chốn thiền môn. Có những lúc quá mệt mỏi vì học rất nhiều ở trường Tiểu Nhã xin Thầy nghỉ tụng kinh và nói:
– Sư phụ ơi!
– Sao vậy con?
– Hôm nay con xin nghỉ tụng kinh một buổi chiều ạ!
– Ừ! con nghỉ đi.
Hôm sau có các bạn đến chùa chơi do mải mê chơi Tiểu Nhã đến xin Thầy nghỉ tụng kinh chiều. Thầy nhìn chú mỉm cười khẽ nói: “Sao vậy, con không khỏe trong người à!”
– À!, dạ không ạ con chỉ là, chỉ là… muốn chơi thêm một chút.
– Tụng kinh là nhớ lời dạy của Đức Phật từ đó thực hành tu trì sanh ra trí tuệ. Tập nhìn và thấy được chân lý sau ngoại cảnh. Cũng như khi con đi học, để có tri thức, phân biệt đâu là đúng, đâu là sai. Khi một ngày nghỉ học thì con mất đi kiến thức bài hôm đó và qua hôm sau con phải mượn bài bạn học lại thì không theo kịp bài lớp rồi. Thì hôm nay, chỉ vì vui chơi mà con nghỉ tụng kinh một lần này thì cũng sẽ có lần khác thôi, do con không làm chủ được bản thân. Cũng như công trình tu hành lâu nay dễ sụp đổ trước những cám dỗ.
Tiểu Nhã chắp tay cúi đầu bạch Thầy:
– Dạ con hiểu rồi ạ! Vậy con vào trước chuẩn bị cho tụng kinh.
Ni sư nhìn theo bóng lưng Tiểu Nhã bỏ đi thở dài, sư thầm nghĩ: “Làm sao Sư phụ không biết con là một cô Tiểu nhỏ còn thích vui chơi với các bạn làm sao không hiểu con thích ngủ, thích ăn và thích tự do. Nhưng con đang sống trong môi trường là chùa, sự cúng dường của đàn na tín thí, Sư phụ muốn rèn cho con sống và thực hành đức hạnh của người xuất gia”.
Hôm nay là ngày chủ nhật buổi sáng bầu trời đang trong xanh thì bỗng mây đen kéo đến và mưa ngày càng to hơn. Tiểu Nhã đang quét sân thấy vậy vội chạy vào. Cô Tiểu không biết nó cũng dự báo một bước ngoặt mới trong cuộc đời của mình.
Bỗng có một người phụ nữ đang chạy vào trú mưa trước mái chùa. Nhìn cô Tiểu đăm đăm và hỏi:
– Có Thầy ở chùa không cô Tiểu?
– Dạ Sư phụ con đang nấu ăn trong bếp ạ!
– Cảm ơn cô Tiểu nhé!
Thầy và người phụ nữ đó nói chuyện với nhau, được một lúc lâu ở trong phòng. Sau đó cùng nhau bước ra khỏi phòng. Thầy vừa đi vừa nói:
– Ngày mai là lễ Phật Đản rồi, con hãy đợi qua lễ rồi nói cho Tiểu Nhã biết nhé con.
– Con cảm ơn Sư phụ rất nhiều ạ, không bao giờ con quên ơn Sư phụ ạ.
Sau đó Thầy kêu Tiểu Nhã đến và nói:
– Đây là cô Diệu Thanh con hãy dẫn cô đến chỗ nghỉ đi, cô ở lại tiếp lễ Phật Đản ngày mai đó.
– Dạ thưa Sư phụ.
Cô Thanh vừa đi vừa nhìn Tiểu Nhã chăm chú ánh mắt đầy sự yêu thương và hạnh phúc. Như cảm nhận được ánh mắt trìu mến, cô Tiểu quay lại nhìn và hỏi:
– Dạ có cần con giúp thêm gì không ạ!
– À, không cảm ơn con.
Buổi lễ diễn ra như thông lệ hàng năm của chùa. Nhưng hôm nay cô Tiểu có một cảm giác rất là khó nói như đây sẽ là lần cuối cùng cô được tham gia ở đây. Ánh mắt cô Thanh cứ nhìn hoài làm cô Tiểu không tập trung. Thấy vậy Thầy nói với Tiểu Nhã là: “Một hồi tới lúc tắm Phật đó, việc mà con thích làm nhất, tâm để ở đâu vậy”. Nghe Thầy nói Tiểu Nhã tập trung đến buổi lễ, đến lúc tắm Phật, Thầy liền nói:
– Lại đây với Sư phụ nè Tiểu Nhã.
– Dạ!
Đây là cảnh tắm Phật hàng năm Tiểu Nhã thích nhất vì khi lên tám tuổi được Sư phụ chỉ dạy và nói cho nghe ý nghĩa của lễ Phật Đản là gì và cô Tiểu được cạo tóc xuất gia để chóp cũng ngày Phật đản mồng 8 tháng 4. Nên nghe Sư phụ kêu cô Tiểu rất vui và chạy đến liền.
Nhưng sự việc hôm nay rất lạ vì Thầy cầm tay cô Tiểu cầm gáo nước tắm lên vai phải Đức Phật tôn tượng Đản sanh và nói: “Con hãy nhớ lễ tắm Phật hôm nay nhé. Nước ở trên gáo chảy từ từ xuống vai bên phải thì Tiểu Nhã phải nhớ là dù trên đời có gặp thuận cảnh phải lòng, tâm của con phải bình tĩnh thản nhiên. Khi múc gáo nước thứ hai tắm vai trái cho tôn tượng Phật dù trên đời có gặp nghịch cảnh trái lòng, con cũng bình tĩnh thản nhiên”. Xong rồi, Thầy xoa đầu Tiểu Nhã mỉm cười và nói: “nhớ nhé con”.
Tiểu Nhã tự nhủ trong lòng mình là: “Dạ ạ con lúc nào cũng nhớ hết”. Lễ Phật Đản năm nay là hạnh phúc nhất trên đời khi niềm vui được nhân đôi được Sư phụ cầm tay chỉ dạy và là ngày đánh mốc cho con đường xuất gia bảy năm của Tiểu Nhã. Lễ Phật Đản tại chùa đã kết thúc mọi người lần lượt ra về. Lúc này buổi chiều ở chùa chỉ còn thầy, Tiểu Nhã và cô Thanh. Thầy liền nói:
– Tiểu Nhã với cô Thanh ra trước sân nói chuyện nhé!
Tiểu Nhã đáp.
– Dạ ạ.
Cô Thanh tiếp lời: “Dạ”.
Không biết câu chuyện diễn ra làm sao nhưng sáng hôm sau cô Thanh ra đi dắt theo Tiểu Nhã. Thầy là người mở cửa tiễn đưa và nhìn theo. Còn Tiểu Nhã thì nước mắt lưng tròng ôm Thầy và nói:
– Con sẽ nhớ Sư phụ nhiều lắm chỉ vài năm thôi, Sư phụ nhớ đợi con nhé!
– Đi thôi con, còn cho kịp chuyến xe.
– Dạ con cảm ơn Sư phụ để vài năm ổn định con sẽ dẫn Tiểu Nhã về thăm chùa.
Thầy mỉm cười nhìn theo Tiểu Nhã và mẹ bước đi và khi quay lại trên gương mặt từ ái hòa nhã yêu thương ấy là những giọt nước mắt. Làm sao Sư phụ không thương con được, vì trong lòng con cũng khao khát tình yêu của mẹ mà. Quyết định của con Sư phụ sẽ tôn trọng và mong rằng con đường phía trước con đi sẽ bằng phẳng “Tiểu Nhã à!”. Tự nhủ rằng “Biết rõ rồi mà sao cảnh này làm mình chạnh lòng thế, tâm mình còn động quá, thôi đi lên lạy Phật để bình tâm thôi nào”.
Thời gian trôi qua, thấm thoắt đã hai năm rồi ngôi chùa này đã nuôi thêm hai đứa trẻ mồ côi. Đứa lớn tám tuổi đứa nhỏ bảy tuổi. Pháp danh lần lượt là Tiểu Liên và Tiểu Huệ. Nhìn hai tiểu vui đùa thầy mỉm cười, đôi khi nhìn qua hai cô Tiểu mà nghĩ rằng: “Đã hai năm trôi qua rồi không biết cuộc sống Tiểu Nhã thế nào rồi?”
Một cuộc điện thoại đã phá vỡ sự bình yên này. Hôm sau thầy nhờ cô Diệu Đạt và Diệu Tâm giữ chùa và lo cho hai cô Tiểu để thầy đi lên Sài Gòn.
Một cô gái với mái tóc nhuộm vàng, đôi môi đỏ chót mặc cái áo yếm màu đen, quần sọt cùng với đôi guốc cao bảy phân bước vào nhà. Gương mặt rất xinh đẹp nhưng nhìn kỹ thì đôi mắt ấy thiếu tinh thần do đi chơi thâu đêm. Khi bước vào nhà cô dụi mắt thật lâu và chạy ào vào phòng rửa mặt rồi nghĩ đến gì đó cô chạy ra vội hỏi: “Dạ là Sư phụ phải không ạ?”
Vẫn nụ cười ấy, vẫn hành động xoa đầu Thầy nhìn và nói: “Tiểu Nhã hết nhận ra Sư phụ rồi”
– Dạ không, không… đâu ạ.
– Nhưng Sư phụ xém không nhìn ra con rồi.
– Dạ!
Tiểu Nhã nói xong ánh mắt trốn tránh không dám nhìn Thầy. Không khí trong ngôi nhà lúc này là cô Thanh đang khóc, Thầy thì nhìn Tiểu Nhã, còn Tiểu Nhã thì gục đầu xuống thật sâu.
Cô thanh vừa khóc vừa kể khi đón Tiểu Nhã về cho đi học tiếp lớp 9 ,sau đó Tiểu Nhã nghe lời bạn bè rủ rê trốn học đi chơi, đến lớp 10 không học nữa. Con tính dắt cô về nhờ Sư phụ khuyên giùm. Khi con nói thì cô bỏ chạy và nói con không về đâu. Mẹ nói nữa con bỏ nhà đi luôn. Nhìn thấy con như vậy, là mẹ, con đã dùng mọi cách khuyên ngăn nhưng không được, con rất là đau lòng. Nên con điện cho Sư phụ hay. Đó là những gì nói trong điện thoại mà hôm qua Thầy nhận được.
Hôm nay, Sư phụ có mặt tại đây. Con hãy nói cho Sư phụ nghe đi sao con không nghe lời mẹ lo học, mà lại ăn chơi, vậy con. Tiểu Nhã nhìn Thầy, sau đó bật khóc.
Thầy xuất gia cạo tóc để chóp năm con tám tuổi khi con nói muốn theo con đường tu hành tìm thấy hạnh phúc, an lạc như Thầy và con rời chùa ra đi cũng ngày Phật Đản, con biết nó có ý nghĩa gì không. Bao nhiêu lần, Thầy nói với con và hôm nay Thầy nhắc lại cho con nhớ.
Xuất gia con vào lễ Phật Đản vì muốn nhắc nhở con rằng luôn nhớ đến Ngài, nhớ những đức tính cao cả để học tu theo hạnh của Ngài làm hành trang trên bước đường tu học. Ngày con ra đi Sư phụ cầm tay con trong lễ tắm Phật hôm ấy vì Sư phụ biết được con sẽ phải về với mẹ. Hành động đó muốn nói cho con biết trên cuộc sống hiện thực này dù con không phải là người xuất gia nữa, dù gặp những khó khăn, thuận hay nghịch cảnh thì Sư phụ sẽ là người bạn ở sau lưng ủng hộ và chở che cho con trong cuộc sống.
Con còn nhớ buổi chiều ngày lễ Phật Đản hai năm trước không? Thầy đã từng hỏi: “Nếu một mai này con theo mẹ con về, con có còn giữ được tâm thanh tịnh và nụ cười an vui như hôm này nữa không và còn giữ vững mục tiêu của con không?”
Tiểu Nhã liền đáp, nói chậm rãi, rõ ràng và tỏ ra quyết tâm như lời hứa với chính bản thân mình và với Thầy: “Thưa Sư phụ con luôn nhớ lời dạy Sư phụ dù ở bất cứ nơi đâu lấy giới luật làm thầy và tu tập ạ. Con giả vờ theo mẹ thôi để mẹ vui vài năm nữa con xin mẹ về ở với Sư phụ ạ.”
Nhưng hôm nay tâm con đã thay đổi, con đang làm mẹ buồn và khóc rất nhiều. Sư phụ còn nhớ hôm đó khi biết cô Thanh là mẹ, con đã giận dữ và trách móc cô. Khi Sư phụ nói do hoàn cảnh nhà nghèo, chồng bỏ và con lại đang bệnh nên cô mới gửi con cho Sư phụ nuôi dạy. Thời gian qua Sư phụ nuôi con làm đúng bổn phận của một người Thầy. Lo cho con từ ăn, mặc, học hành và chỉ dạy cho con giáo lý tu học. Thì hôm nay con hãy làm đúng bổn phận người con về với mẹ đi, nếu trong vài năm nữa, con vẫn còn chí nguyện xuất gia tu học thì cô Diệu Thanh cho nó về ở với Thầy nhé. Cô Thanh liền đáp: “Dạ Nam mô Phật! Bạch Sư phụ con đồng ý ạ.”
Tiểu Nhã nhìn Thầy nước mắt lăn dài trên má ân hận cúi đầu nói: “Lúc con về con luôn nhớ đến Thầy dạy. Khi được bạn bè rủ rê con từ chối nhiều lần và cuối cùng con đã không làm chủ bản thân. Những cuộc vui chơi đã làm con càng ngày càng lậm sâu. Con chưa bao giờ cảm thấy bay bổng và thoải mái nhẹ nhàng như thế. Không có một giá trị đạo đức ràng buộc đây là cuộc sống thần tiên ạ.”
Nhưng cuộc sống khoái lạc của con nó chỉ ngắn thôi đúng không. Sau những phút giây vui chơi ấy là thân xác con đang rã rời và tinh thần thì mỏi mệt. Những giáo lý mà con đã học, Tứ diệu đế, Bát chánh đạo… đâu rồi con đã hiểu rõ chân lý vô thường, mà còn để ngoại cảnh chi phối, tâm con cũng đã lấm bùn rồi sao.
Thôi còn hai ngày nữa tới lễ Phật Đản rồi, nghe tin con, Sư phụ lên thăm. Giờ phải ra bắt kịp xe chuyến cuối về Vĩnh Long, để kịp ngày mốt chuẩn bị lễ Phật đấy. Con hãy nhớ ngày đặc biệt và ý nghĩa mà Sư phụ muốn gửi gắm cho cuộc đời tu học của con. Con à! Dù con không đi trên con đường tu hành với Sư phụ thì con vẫn là đệ tử Phật. Con hãy sống với những lời dạy của Phật để xứng đáng là đệ tử của Phật và không phụ sự nuôi dạy của Sư phụ nhé. Thôi Sư phụ về đây.
Thầy vừa đi vừa đọc:
“Mùng tám tháng tư con xuất gia
Trẻ nhỏ khờ dại bởi cảnh nhà
Mong con nhớ lấy ngày Phật Đản
Noi gương tu tập lý Phật Đà”.
Lễ Phật năm nay đông quá! Mới hai năm không về mà Tiểu Nhã đã thấy cảnh vật đổi thay và nhìn hai cô Tiểu vui tươi đón tiếp quý sư thầy và Sư cô, Tiểu Nhã như nhớ lại hình bóng tuổi thơ của mình, cũng lứa tuổi này, vui tươi hồn nhiên. Thế nhưng, từ lúc rời khỏi ngôi chùa này, mình đã không còn là chính mình nữa, sự ngây thơ, hồn nhiên cũng dần mất đi. Đôi khi sợ cô đơn mà phải sống giả tạo với những người xung quanh trong các mối quan hệ và cuộc chơi. Cũng chính vì những cuộc chơi không lành mạnh mà dần đánh mất đi chính mình và sau đó chỉ còn lại nỗi mệt mỏi về thể xác, vô định về tinh thần. Nhìn về tương lai phía trước chỉ còn là bóng tối.
Tiểu Nhã lên tắm Phật nhớ lại cảnh Sư phụ xuất gia cho và những năm tháng cùng với lễ Phật đản. Mới hai năm mà cô như quên hết tất cả nghi lễ trong tắm Phật rồi. Chắp tay trước ngực, quỳ gối trước tượng Phật Đản sinh với lòng thành kính. Dường như bao cảm xúc dâng trào thành nỗi niềm buồn vô tận mà tha thiết. Đôi mắt ngấn lệ nhìn lên tôn tượng từ phía trước, cô thầm nguyện: “Đức Phật tôn kính vô biên, xin Ngài cho con được trí tuệ sáng suốt để có thể xóa hết vô minh trong chính con người phàm tục này. Cho con được bình tâm, chánh niệm mọi phút giây để con có thể quán chiếu cuộc đời vô thường giả tạm mà xa rời những cuộc chơi không lành mạnh. Cho con được gần những người thiện tri thức để luôn đi đường lành và chiến thắng chính mình trước mọi cám dỗ. Để con có thể quay về sống với sự hồn nhiên, với sự chân – thiện – mỹ mà con từng đánh mất. Tại nơi đây, xin Ngài chứng minh, gia hộ cho đứa trẻ đi lạc đường này”.
Từ khi nào không biết, hai dòng nước mắt của Tiểu Nhã đã lăn dài trên đôi gò má của người thiếu nữ trẻ. Có lẽ, đó là những giọt nước mắt của sự trưởng thành, của người vừa quay về sau khi trải qua nhiều cuộc chơi hào nhoáng vô bổ giữa đời và cũng giây phút này đã tái sinh ra một con người quay đầu hướng về chân thiện.
Buổi lễ kết thúc Tiểu Nhã cùng Thầy ra trước sân chùa nói chuyện. Nhìn dòng sông, cô nhớ trước đây Sư phụ nói sẽ trồng sen trên sông này để có hoa sen cúng Phật, còn gương sen sẽ cho mình ăn. Giờ đây mùi thơm của những hoa sen đua nhau nở, hương thơm bay khắp nơi theo hơi mát của nước. Hàng cây cau hôm nào còn ngang lưng, mới hai năm đã vượt qua đầu của Tiểu Nhã đang đung đưa tàu lá trước gió. Chúng hợp thành một bức tranh đẹp của thiên nhiên cùng nhau khoe sắc như đón chào người bạn lâu này đã gặp lại. Sư phụ nhìn Tiểu Nhã mỉm cười và nói:
– Tóc màu đen hợp với con nhè
– Con đi nhuộm tóc lại, nên con mới về hôm nay được ạ.
– Ừ! Con tính thế nào về con đường sắp tới?
– Dạ con quyết định đi học lại, tuổi trẻ buông lung phí phạm quá ạ.
– Ừ học tập là tốt.
– Con có định huớng mục tiêu sau này để làm động lực phấn đấu cho tương lai không?
– Dạ thưa Sư phụ con định học làm bác sĩ Đông y để sao này có thể giúp đỡ nhiều người ạ.
Tuy con không còn xuất gia nữa nhưng con vẫn là đệ tử Phật, là con của Sư phụ và vẫn là một nữ cư sĩ, là một trong tứ chúng đồng tu của Tăng đoàn Phật giáo. Con sẽ luôn ghi nhớ lời dạy của Sư phụ và mong muốn trở thành một đốm lửa nhỏ để cùng Sư phụ đóng góp một phần cho Phật giáo, cho việc hộ trì chánh pháp.
Nghe đến đó, Thầy mỉm cười hạnh phúc, xoa đầu Tiểu Nhã và nói:
– Nếu vậy, Sư phụ chúc con thành công và vững bước trên con đường đã chọn con nhé! Thương con.
TN. Huệ Tịnh (ĐSHĐ-128)
