ĐẢNH LỄ TAM BẢO
Quy mạng1 đức Lô-xá-na2
Các Phật trong định kim cương
Các cõi khắp trong mười phương3
Đảnh lễ vua các bộ luận
Sau thành Thế Tôn Di-lặc4
Nay con tụng ba nhóm giới
Bồ-tát hãy cùng lắng nghe.5
Giới như ngọn đèn sáng tỏ6
Xua tan bóng tối đêm trường.
Giới như gương báu chân thật7
Soi rõ mọi vật, không dư.
Giới như hạt châu như ý8
Tặng cho, cứu người bần cùng.9
Không nhiễm đời, mau thành Phật
Chỉ có pháp này số một.10
Vì thế người tu Bồ-tát
Cần phải hộ trì siêng năng.11
- Quy mạng (歸命) đồng nghĩa với “quy y” (歸依) được dịch từ chữ “nam-mô” (S.
Namo, 南無) có nghĩa là quay về nương tựa. - Lô-xá-na (S. Locana, 盧舍那) có nghĩa là Tịnh Mãn (淨滿). Phật Lô-xá-na (S.
Locana Buddha, 盧舍那佛) là đức Phật báo thân, với thân tướng trang nghiêm, khi
thành tựu quả vị Phật do trải qua nhiều kiếp tu trọn vẹn sáu hoàn hảo (六度, lục độ). - Thập phương Kim Cương Phật (十方金剛佛), Phật Kim Cương ở mười phương.
Tất cả đức Phật đều nhập vào định Kim Cương trong mười phương thế giới nhằm chặt
đứt phần vô minh vi tế sau cùng, thành bậc Chánh đẳng giác. - 0 Từ Thị (慈氏) được dịch từ chữ “Di-lặc” (S. Maitreya, 彌勒). Ngài xuất thân
trong gia đình Bà-la-môn ở phía nam Ấn-độ, là Bồ-tát bổ xứ, sẽ thành Phật trong đời vị
lai. Tương truyền ngài là tổ sáng tác các luận Đại thừa, như Du-già sư địa luận
(瑜伽師地論) v.v… Sau đó, các vị như Bồ-tát Mã Minh (馬鳴菩薩), Bồ-tát Long
Thọ (龍樹菩薩)… thay thế ngài thuật lại. Vì thế, ngài Di-lặc được tôn xưng là chủ tiền
luận (前論主). - Nguyên văn: Quy mạng Lô-xá-na, thập phương Kim Cương Phật, diệc lễ tiền
luận chủ, đương giác Từ Thị tôn, kim thuyết tam tụ giới, Bồ-tát hàm cộng thính (歸
命盧舍那。十方金剛佛。亦禮前論主。當覺慈氏尊。今說三聚戒。菩薩咸共聽). - Giới như ngọn đèn sáng tỏ (戒如大明燈, giới như đại minh đăng) chỉ cho giới
Bồ-tát cao cả, to lớn này được tuôn ra từ mảnh đất tâm, có thể phá được bóng tối vô
minh từ sinh tử vô thủy, như ngọn đèn sáng của thế gian (世之明燈, thế chi minh đăng)
thâu nhiếp tất cả các giới luật và oai nghi - Giới như gương báu chân thật (戒如真寶鏡, giới như chân bảo cảnh) chỉ cho giới
Bồ-tát này như chiếc gương quý báu, có thể giúp người tu nhận thức, phân biệt được cái
gì ngăn cấm, dừng lại (止), cái nào được gìn giữ (持), cái nào được làm (作), cái nào hễ
làm là vi phạm (犯) đối với tất cả mọi việc tốt xấu, không sót điều nào. Như Giới bổn
Tỳ-kheo ghi: “Như người tự soi gương, xấu hay đẹp liền khởi tâm vui buồn” (如人自照鏡。好醜生欣慼, như nhân tự chiếu cảnh, hảo xú sinh hân thích). - Như ý (S. Maṇi, 摩尼) là vua trong các loại châu báu. Tương truyền rằng hạt châu
ma-ni có nguồn gốc từ cung rồng. Nếu ai sở hữu được ngọc như ý thì muốn gì được đó. - Rưới ban cứu người bần cùng (雨物濟貧窮, vũ vật tế bần cùng) chỉ cho giới Bồtát như hạt châu như ý mưa xuống các pháp lành như tài sản Thánh để cứu giúp những
chúng sinh trong cơn chết đói bởi phiền não, vô minh, tăng trưởng trí tuệ tuyệt vời (妙
慧), thiền định thù thắng (勝定). - Chỉ có pháp này tột bậc (唯此法為最, duy thử pháp vi tối). Sở dĩ, giới Bồ-tát có
vị trí cao vời như vậy do các Bồ-tát lấy ba nhóm giới thanh tịnh (三聚淨戒, tam tụ tịnh
giới) làm đầu - Giới như đại minh đăng. Năng tiêu trường dạ ám. Giới như chân bảo cảnh. Chiếu
pháp tận vô di. Giới như ma-ni châu. Vũ vật tế bần cùng. Ly thế tốc thành Phật. Duy thử
pháp vi tối. Thị cố chư Bồ-tát. Ưng đương cần hộ trì. (戒如大明燈。能消長夜闇。
戒如真寶鏡。照法盡無遺。戒如摩尼珠。雨物濟貧窮。離世速成佛。唯此法為
最。是故諸菩薩。應當勤護持).