Sáng 29/12/2023, tại giảng đường Minh Châu – Học viện Phật giáo VN tại TP.HCM (cơ sở II – xã Lê Minh Xuân, H. Bình Chánh), đã diễn ra Lễ tốt nghiệp cho 1.085 Tăng, Ni và cư sĩ Phật tử thuộc các hệ đào tạo Cử nhân, Thạc sĩ và Tiến sĩ Phật học. Trong đó khóa XIV 09 thủ khoa, khóa XV 10 thủ khoa và khóa VI khoa Phật học từ xa 01 thủ khoa. Báo Hoa Đàm đã có cuộc phỏng vấn với các vị Tân thủ khoa.
Khoa Lịch sử Phật giáo K14:
Thủ khoa, Tăng sinh Thích Hải Ngộ với triết lý sống “Hãy tiếp tục bước đi. Đó chỉ là một phần nhỏ trong quá khứ. Đừng đóng cả quyển sách lại, hãy chỉ lật sang trang mới!”.
PV: Chào Tăng sinh Thích Hải Ngộ. Đầu tiên xin chúc mừng Tăng sinh vừa đạt được danh hiệu thủ khoa của khoa Lịch sử Phật giáo K14, cảm xúc của Tăng sinh bây giờ như thế nào?
TS: Cảm xúc của con bây giờ rất vui và biết ơn sâu sắc. Thứ nhất, Hòa thượng Pháp chủ Viện trưởng HVPGVN; thứ hai Bố Mẹ, thứ ba Thầy Tổ; thứ tư các vị Giáo thọ Sư; và thứ năm các người bạn tri thức có nhân duyên cùng học, làm việc và cuối cùng là các vị Tín chủ đã đóng góp cả vật chất lẫn công sức bảo hộ việc học tập cho chúng con. Chặng đường đã qua trở thành chặng đường không thể nào quên trong cuộc đời. Những gì con có được ngày hôm nay tuy chưa chứng minh được con người ngày mai mà mình sẽ trở thành nhưng con vẫn cho phép con hạnh phúc vì những gì mình đã vượt qua và đạt được. Điều con trân trọng nhất không phải thành tích học tập, học bổng, bằng cấp mà chính là bài học từ những thất bại và tình bạn mà con tìm được trong những lúc khó khăn, thử thách nhất của mình. Buổi lễ tuyên dương, vinh danh đầy ý nghĩa như phần thưởng cao quý tiếp sức cho con trong hành trình mới.
Trở thành Cựu sinh viên của HVPGVN con luôn tự nhủ phải cố gắng hết mình học tập và tu học thật tốt trong những chặng đường tiếp theo nhằm báo đáp công ơn Hòa thượng Pháp chủ Viện trưởng HVPGVN và các vị Giáo thọ đã truyền trao, con sẽ luôn hết lòng truyền trao kiến thức đã được học và cống hiến hết mình cho các Phật sự mà con có nhân duyên.
PV: Thủ khoa nào cũng có một bí quyết học tập, riêng Tăng sinh hãy chia sẻ điều này đến Tăng Ni sinh cùng học hỏi.
TS: Con xác định mục tiêu và ưu tiên của mình, xác định học đến mức độ nào được coi là tốt. Con luôn coi việc học ưu tiên hàng đầu, tự học hỏi tìm tòi các nguồn tài liệu khi được Giáo Thọ hướng dẫn tìm đọc. Ngoài ra, khi trên lớp tập trung tối đa nghe giảng để tận dụng thời gian, về nhà không học quá nhiều. Với các kỳ thi, Con không chọn cách ôn thi cấp tốc mà sẽ ôn rải đều theo nhiều ngày. Tích lũy cho mình nhiều nhóm kỹ năng gồm giao tiếp, làm việc nhóm; kỹ năng về mặt chuyên môn (như thuyết trình, phản biện,…)
Khoa Trung Văn K15:
Thủ khoa, Tăng sinh Thích Đồng Nghĩa với triết lý sống: “Việc học không bao giờ được dừng lại”.
PV: Theo Hoa Đàm được biết, để đạt được kết quả thủ khoa đầu vào đã khó, nhưng đạt được kết quả thủ khoa đầu ra càng khó hơn, bởi nó cần bản thân luôn phải nỗ lực từ sinh viên năm nhất đến khi ra trường, vậy Tăng sinh có lời khuyên gì với các bạn tân sinh viên Khoa Trung Văn khóa K18 vừa nhập học?
TS: Con chọn khoa Trung Văn xuất phát từ hai lý do: niềm đam mê yêu thích đối với chữ Hán và khi kết thúc khóa học có đủ khả năng nghiên cứu chuyên sâu về Phật pháp ở những cấp học cao hơn tại Trung Quốc, Đài Loan. Muốn thực hiện đam mê, lý tưởng mãnh liệt ấy đòi hỏi sự nỗ lực học tập ngay từ những ngày đầu vào khoa. Theo con, chữ Hán không khó nhưng phải có sự kiên trì và cần mẫn. Muốn nghe, nói, đọc, viết thành thạo hàng ngày cần siêng năng rèn luyện bốn kỹ năng này. Nhờ vậy, tiếng Trung thâm nhập dễ dàng vào bộ não giúp phát âm và sử dụng tự nhiên thành thạo như người bản xứ. Quan trọng hơn chính ở thái độ học tập trên lớp quyết định 50% sự thành công. Do vậy, lên lớp chúng ta cần có thái độ thích thú với môn học; chuẩn bị tốt bài học trước khi lên lớp; luôn lắng nghe sự chỉ dạy của quý Giáo thọ.
PV: Giáo thọ nào ở Khoa mà tân thủ khoa ấn tượng nhất? Có vị nào ảnh hưởng đến sự lựa chọn tương lai hoặc phong cách (cách học, cách ứng xử trong cuộc sống, cách nhìn nhận sự việc…) của bạn không?
TS: Quý Giáo thọ trong khoa vị nào cũng tài giỏi và đáng kính. Nhưng người thổi lửa, tiếp thêm năng lượng cho con là Sư cô Hạnh Liên dạy bộ môn Trung văn Phật pháp. Sư cô rất hòa nhã, nhiệt tình trong công tác giảng dạy. Mỗi giờ học trên lớp với Sư cô giúp Tăng Ni sinh cùng lúc tiếp thu được ba nhóm kiến thức: Trung văn; Phật pháp; cách ứng xử trong đời sống hàng ngày. Vì vậy, mỗi tiết học luôn làm cho người học cuốn hút, say mê không mỏi mệt. Đặc biệt, Sư cô rất tâm lý hầu như trong lớp đều biết được tâm tư nguyện vọng và sức học của từng bạn, từ đó có cách điều chỉnh mức học sao cho mọi người không chán nản mà thoái lui. Từ những oai nghi tế hạnh cùng tinh thần nhiệt huyết trong giảng dạy đã khắc sâu trong tâm trí tạo thành một sức bật để con phấn đấu không ngừng. Trong tương lai không xa hy vọng con sẽ tiếp nối được sứ mạng của Sư cô, người lái đò thầm lặng.
Khoa Sanskrit K15:
Thủ khoa là Tăng sinh Thích Pháp Mạch với triết lý sống “Lối ra tùy thuộc đường vào nội tâm”.
PV: Hoa Đàm tin là Tăng sinh cảm thấy vô cùng hạnh phúc khi trở thành tân thủ khoa. Ngành học Ngôn ngữ Sanskrit là thứ tiếng chưa phổ biến tại Việt Nam. Vậy lý do tại sao Tăng sinh lại đưa ra lựa chọn học?
TS: Con cảm thấy hạnh phúc nhưng không phải vì trở thành tân thủ khoa, mà vì có duyên đại diện cho tập thể 09 thành viên của lớp Phật học Sanskrit khóa 15 để nhấn mạnh hơn sự hiện hữu của chuyên ngành Phật học còn non trẻ tại Việt Nam. Hiện nay, Phạn ngữ đã trở thành cổ ngữ không còn phổ biến tại đâu cả, ngay cả tại quê hương Ấn Độ. Tuy nhiên, Sanskrit đặc biệt được ưu tiên học hỏi trong nghiên cứu Phật học tại các nước trên thế giới. Tại Việt Nam, có lẽ Sanskrit chưa được quan tâm đầu tư đúng mức. Con chọn chuyên ngành Phật học Sanskrit do: ở lớp Sơ cấp Phật học con nhận thấy một số khái niệm Phật học được giải thích bằng nhiều cách khác nhau. Thắc mắc đó tăng dần trong giai đoạn Trung cấp và trở thành nỗi niềm thao thức trong quá trình học hỏi Phật pháp. Vào Học viện PGVN, sau khi nghe Hòa thượng Trưởng khoa giới thiệu về vai trò và tầm quan trọng của Sanskrit; con biết được vị trí quan trọng của nó trong nghiên cứu Phật học. Theo kinh nghiệm của con, khó khăn đầu tiên trong việc học Phạn ngữ là sự khác biệt về thói quen, lề lối tư duy ngôn ngữ (tiếng Phạn và tiếng Việt) cùng sự khác biệt về văn hóa. Kế đến là sự phức tạp về ngữ pháp trong cách phân chia biến cách, số, giống, thì, cùng nhiều quy luật khác của tiếng Phạn như luật phối âm sandhi, phức hợp từ… Mẫu tự Devanagari tuy không phải trở ngại lớn nhưng cũng gây không ít khó khăn cho người học (vốn quen với các chữ cái Latinh) trong việc tiếp cận, đọc hiểu và phân tích ngữ pháp.
PV: Trong tương lai, Tăng sinh đã lên kế hoạch cho chương trình Cao học sắp tới của mình chưa? Hoặc có dự định nào khác không?
TS: Hiện tại thì chưa. Ngoại trừ một Sư cô được tuyển thẳng học thạc sĩ, kế hoạch trong năm tới của các thành viên lớp chúng con là phụ giúp Hòa thượng Trưởng khoa hoàn thành cuốn từ điển Phạn-Việt. Bởi tại Việt Nam rất hiếm từ điển Phạn-Việt và cũng chưa đạt đủ yêu cầu tra cứu. Chúng con mong trong tương lai có khả năng thực hiện một cuốn ngữ pháp tiếng Phạn mà các trích dẫn từ kinh văn Phật giáo bằng Phạn ngữ; dịch hoặc hiệu chính lại các bộ Kinh, Luật, Luận bằng tiếng Phạn và quan tâm hơn nữa về Chánh Lý đặc biệt phong phú trong tạng Tibet.
Khoa Lịch sử Phật giáo Việt Nam K15:
Thủ khoa, Ni sinh Thích Nữ Hải Chơn với triết lý sống “Tận tâm tận lực đủ duyên sự thành”.
PV: Trong quá trình học tập cũng không tránh khỏi những lúc mệt mỏi cũng như gặp khó khăn. Những lúc như thế, điểm tựa tinh thần cho tân thủ khoa là gì?
NS: Trước khi trả lời, con kính gửi lời tri ân sâu sắc nhất đến HT. Viện trưởng Học viện PGVN, cùng chư Tôn đức lãnh đạo trong Ban Điều hành, Ban Quản viện, đặc biệt TT. Trưởng khoa, Phó khoa Phật giáo Việt Nam và chư vị Giáo thọ trong Khoa. Chúng con nương nhờ ân đức của quý Ngài mới có được như ngày hôm nay. Quả thật trong quá trình học tập không tránh khỏi có lúc mệt mỏi, khó khăn; lúc như vậy có bốn động lực để con vượt qua. Thứ nhất, bây giờ mình học tuy vất vả, nhưng không bằng quý Ngài ngày xưa. Thứ hai, nghĩ về Thầy Tổ, Thầy đã hy sinh làm việc chùa cho mình học. Thứ ba cha mẹ, học tuy khổ nhưng không bằng khó nhọc của cha mẹ. Thứ tư, cơm ăn, áo mặc đều do đàn na cung cấp, nếu không học tốt thì bản thân con cảm thấy xấu hổ vô cùng.
PV: Những dự định và ước mơ của tân thủ khoa sau này là gì?
NS: Mục đích của người xuất gia là tu tập giải thoát; sự nghiệp là trí tuệ. Cho nên, con sẽ tiếp tục nỗ lực tu học, để giữ gìn giềng mối Phật pháp tiếp nối con đường chư vị Tổ sư, chư Tôn đức đã dày công xây dựng. Con rất ngưỡng mộ chư vị giáo thọ, quý Ngài đã không quản ngại khó khăn, đường xa mang tri thức đến với chúng con. Trong con, hình ảnh của quý Ngài rất đẹp, rất cao thượng. Quý Ngài chính là mẫu hình lý tưởng mà con muốn trở thành.
Khoa CTXH K15:
Thủ khoa, Ni sinh Thích Nữ Liên Ngân với triết lý sống “Học hỏi là điều duy nhất mà trí tuệ không bao giờ mệt mỏi, không bao giờ sợ hãi và không bao giờ nuối tiếc” (Leonardo de Vinci).
PV: Là tân thủ khoa, Ni sinh có thể chia sẻ thêm làm thế nào để sinh viên có thể nhanh chóng thích nghi, xác định vị trí, vai trò của mình trong quãng thời gian ở giảng đường?
NS: Trước khi trở thành sinh viên Phật giáo, chúng con đã khép mình trong lối sống Thiền môn. Vận dụng tinh thần Lục hòa khi sống trong đại chúng. Bước vào giảng đường đại học, tinh thần ấy càng phát huy tính thiết thực và khả năng thích ứng cao, giúp nhanh chóng thích nghi với cách học tập, làm việc mới. Đơn cử về “khẩu hòa không tranh”, chúng con học được hạnh khiêm cung, bỏ bớt cái “tôi” để học hỏi cái hay, lắng nghe những ý kiến đóng góp của mọi người. Khi học, làm việc lòng nhiệt thành là chất keo, chất xúc tác kết nối mọi người, giúp chúng con có thêm bạn mới, tiếp xúc với tri thức có giá trị, học hỏi với những bậc thầy đầy tâm huyết.
PV: Theo Ni sinh, Tăng Ni đã tốt nghiệp khoa CTXH sẽ có những đóng góp thiết thực gì cho Phật giáo Việt Nam.
NS: Theo con, công tác xã hội tức phụng sự nhân sinh theo tinh thần Phật giáo nhập thế trong xã hội hiện đại. Hiện tại, có nhiều chính sách an sinh xã hội, phát triển cộng đồng tạo điều kiện thuận lợi cho việc hỗ trợ, giúp đỡ cho các hoàn cảnh khó khăn, số phận không may trong cộng đồng. Nếu vận dụng tốt sẽ là hỗ trợ tuyệt vời cho sự nghiệp dấn thân và phụng sự. Cần nắm vững trách nhiệm và nghĩa vụ của một người làm công tác xã hội, pháp luật hiện hành quy định như thế nào về từ thiện xã hội, quy tắc thành lập cơ sở phúc lợi… chúng ta sẽ tránh được một số khó khăn, rắc rối khi hoạt động thiện nguyện. Đó là từ bi mà không quên đi Trí tuệ.
Ngoài ra, Ni sinh Thích Nữ Như Cảnh, thủ khoa Khoa Phật học Sanskrit K14 với triết lý sống “Giúp người là giúp mình. Cho đi là còn mãi”, phát biểu như sau. “Con có một niềm đam mê lớn đối với cổ ngữ Sanskrit. Đại đa số kinh luận Đại Thừa được chư vị Tổ sư Ấn Độ biên tập bằng ngôn ngữ Sanskrit trước khi dịch qua các ngôn ngữ khác, trong đó có Hán văn và Tạng văn. Hơn nữa, nguyện vọng của con là tu học thành tài, đóng góp cho sự phát triển của Sanskrit và kinh luận Đại Thừa ở Việt Nam về phương diện học thuật và tu tập. Hiện con đang học tiếp cổ ngữ Sanskrit trong khóa học Thạc sĩ Phật Học tại trường Đại học Pune (Ấn Độ) và tiếp xúc với văn bản Sanskrit ngay từ học kỳ đầu, được ôn lại những gì đã học và tiếp thu thêm những kiến thức mới. Tương lai được vẽ bằng hiện tại. Con mong rằng với nỗ lực của hiện tại, trong tương lai con có thể làm được chút gì đó lợi lạc cho Phật pháp, cho chúng sinh để đền ơn tất cả”.
PV. Hoa Đàm (ĐSHĐ-125)
